پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

يكي از مباحث مهم اصول فقه ،اصول عمليه است و اصل استصحاب در ميان اصول از جايگاه ويژه اي برخوردار است .تبيين مباحث متعدد استصحاب در اصول فقه با توجه به موارد كاربرد آن در فقه سبب شده شأن واهميت اتخاذ آن از نظر صاحب نظران مورد توجه قرار گيرد.البته اصوليين در ابتدا آن را در زمره ادله عقلي جاي داده و نام مي بردند اما بعدها با تفكيك دقيقي كه بين ادله شرعي و اصول عمليه به وجود آمد استصحاب جزء اصول عمليه قرار گرفت ومورد بحث واقع شد .بحث تعارض ادله و اصول يكي از مباحث بسيار مهم وپر كاربرد در علم اصول است كه ثمره آن در تمامي ابواب فقه قابل مشاهده است .شناخت رابطه ادله واصول از مباحث بسيار مهم ودقيقي است كه بدون آن افتاء حكم در كمال دقت نخواهد بود .برخي از بزرگان پيش از آخوند اين بحث را با عنوان «خاتمه»مطرح مي نمودند ولي مرحوم آخوند خراساني آن را با عنوان «تعارض الأدله والأمارات» مطرح نمود ،زيرا تعادل و تراجيح از اقسام تعارض است .اما مسأله تعارض از قديم الايام در بين اصوليين مطرح بوده است ويكي از شاخصه هاي فقه الحديث ،شناخت تعارض اخبار است .بسياري از آراي گوناگون ريشه در اختلاف احاديث دارد .دانستن اسباب اختلاف و راه علاج آن در وحدت ونزديك شدن به رااه صواب وحقيقت بسي مؤثر است وپيشينيان تبحر در آن را نشانه رسيدن به مرتبه اجتهاد وجواز نشستن بر مسند فتوا مي دانستند .اين موضوع يك موضوع اصولي است اما ثمره آن در فقه قابل مشاهده است .