پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

پرداخت مهريه واجب شرعي بر ذمه زوج است، اينكه زوج توانايي پرداخت مهريه را دارد يا خير و در اصطلاح موسر است يا معسر داراي اثرات فقهي است و براي عمل به اين واجب بررسي توانمندي زوج لازمست. در توانايي زوج نسبت به پرداخت مهريه قدرت نسبي و قدرت شخصي، نوعي ملاك است و توانايي بالفعل زوج در هنگام عقد لازم نيست و چنانچه در طول زمان توانايي حاصل شود، شرط توانايي در پرداخت مهر حاصل است. اگر در هنگام عقد زوجه نسبت به توانايي مالي زوج دچار ترديد شد اعتنا به ترديدي كه عقلايي باشد لازم است، بهتر است ميزان دارايي زوج با تعهدي كه ضمن عقد پذيرفته هماهنگ باشد تا زمينه هاي اختلاف و درگيري پيش نيايد بنابراين مهريه هاي گزاف و سنگيني كه فوق توانايي مالي زوج بوده و عقلاً و عرفاً از عهده مرد خارج است مهر را بااشكال مواجه مي كند. مهر بايد مقداري باشد كه به زن پرداخته شود و مقدار مورد توافق، عقلايي باشد تا زوج به دليل عدم توانايي پرداخت مهر به حبس محكوم نگردد. گرچه مهريه سنگين خود عاملي براي بطلان عقد نيست ولي علم زوجه به عدم توانايي فعلي زوج در پرداخت مهريه در هنگام عقد ميتواند حق حبس را از وي سلب كند. از آنجا كه مهر عوض نبوده و بلكه هديه شرعي با اهداف معنوي از قبيل تكريم زوجه است و مقتضاي دستور شرع اسلام اين است كه مهر براي تسهيل نكاح و آرامش زندگي تشريع شده باشد. در رويه جامعه امروز مهريه از اصل شرع دور شده و بايستي به اصل خود برگردد. در اين تحقيق اطلاعات به روش كتابخانه اي جمع آوري شده و از منابع روايي، فقهي وحقوقي استفاده شده است اميد كه براي خوانندگان مفيد واقع گردد.