بوم شناسی فرهنگی کشور را لازم دارد. با توجه به همة تنوع متغیرهایی که روی فرهنگ و بافت دینی جوامع مختلف برجا می گذارد؛ بنابراین ما باید در چند فصل کلی مطالعه و برنامه ریزی داشته باشیم. معاونت پژوهش چندین سال است از مدارس علمیه، گزارش گیری پژوهشی انجام می¬دهد و بحمد الله موفق شده‌ایم وضعیت سنجی و ظرفیت سنجی مدارس را نسبت به فعالیت پژوهشی داشته باشیم. این گزارش ها که با آمار، ارقام و نمودار همراه است امسال به یاری ما آمده تا با نگاهی که جناب آقای بهجت¬پور به مسایل دارند معاونتی باشیم که برنامه و بودجه سال تحصیلی پیش رو را بر اساس نگاه مدرسه محوری برنامه¬ریزی کرده باشیم یعنی تمام معاونین پژوهش استان های کشور را به ستاد دعوت نمودیم و با حضور معاون پژوهشی استان و مدیران کل معاونت، با گزارش‌های آماری که در اختیار داشتیم، تک تک مدارس را به لحاظ وضعیتی که داشتند بررسی و نگاه کارشناسی استان و نگاه کارشناسی مدیران در مجموعه ستاد و با توجه به جمیع شرایط فرهنگی، محدودیت¬ها، محرومیت ها و همین¬طور قابلیت ها و پتانسیل هایی که ظهور و بروز داشت به یک برنامه رسیدیم. به طور مثال گاهی در یک شهر کوچک مدرسه ای خود را در یک تراز خیلی بالاتر از حد انتظار، نشان داده است. طبیعتاً ما در آنجا با اختیارات بیشتر و در واقع گشایش بیشتری رفتار کرده‌ایم. برای برخی از مدرسه¬ها تقدیر نامه¬هایی را پیشنهاد کردیم؛ به طور کلی بر اساس شناسایی نقاط ضعف و قوت مدارس، برنامه ریزی سال آینده را انجام دادیم. دقیقاً یک برنامه کاملاً عملیاتی برای فعالیت‌های پژوهشی مدارس تعریف شده است چون پیش از این شناخت اجمالی داشتیم. سابقاً یک برنامه کلی از فعالیت¬ها را به عنوان یک سبد به مدارس ارایه می‌کردیم و از مدرسه می¬خواستیم که بر اساس توانایی خودش هر برنامه¬ای را که می¬تواند اجرا کند؛ این روند چند سال اتفاق افتاد ولی امسال برای ما کاملاً روشن است که هر مدرسه چه ظرفیتی دارد لذا در حال حاضر بر اساس تراز متفاوت و یک طیف، برنامه¬های مدارس تعریف شده و ما می¬دانیم که مدرسه الف در شهر خاص، سال آینده قرار است از نقطه الف به نقطه ب برسد. نتایج بررسی های کارشناسی صورت گرفته و تبیین حرکت نقطه به نقطه که به آن اشاره فرمودید، پژوهش را به چه سمت و سویی هدایت خواهد کرد؟ این برنامه ما را به سمت و سویی هدایت می¬کند که بتوانیم در واقع یک فرآیند اهداف پژوهشی را در درون خود مدرسه کاملا تعبیه شده ببینیم و دیگر ستاد برنامه اعلامی نداشته باشد. برنامه برای خود مدرسه باشد. از این پس ما فقط چارچوب‌های کلی را رهبری می¬کنیم. در واقع همان جایگاهی که برای ستاد مرکز تعریف شده یعنی راهبری کلان حوزه های علمیه. تصورم می نمایم این مدلی که ما دنبال می کنیم بسیار مورد توجه و استقبال مدیر محترم مرکز قرار گرفته است. این یک برنامه بالینی تلقی می¬شود. یک بررسی دقیق بالینی است. نسبت به مدیریت پژوهش مدرسه، رابطة مدیر مدرسه با بخش پژوهش مدرسه؛ رابطة هیئت امنا با مدرسه، تمام این خطوط ارتباطی که می بایست در مدرسه وجود داشته و آن سیستم کار پژوهشی را شکل می¬دهد موشکافی شده و بر اساس آن روشن است که کدام یک از مدرسه ها به کدام سمت بروند و از چه نقطه¬ای به نقطه دیگر نتقال پیدا کنند. در این خصوص لازم است به قاعده بسیار مهمی اشاره کنم که اگر این قاعده رعایت نشود ما موفقیتی نخواهیم داشت. آن قاعده این است "نقطة عزیمت ما، نقطة تصمیم به عملیات ما باید آستانة تحمل جامعه مخاطب باشد". ما ظرفیت سنجی می¬کنیم، توانایی سنجی می¬کنیم ببینیم این جامعه مخاطبی که این برنامه را برایش در نظر گرفته¬ایم در چه توانی قرار دارد. در بحث پژوهش متأسفانه یک دیدگاه وجود دارد که معمولاً یک نگاه آرمانی است. وقتی حرف از پژوهشگر می شود همه نگاه‌ها معطوف می شود به شخصیت‌های خیلی تراز اولی که در کارهای تحقیق وپژوهش استخوان خرد کرده¬اند. اگر قرار باشد ما سطح برنامه ها را در آن تراز ببینیم هیچ وقت نمی‌توانیم از طلبه-ها توقع داشته باشیم. به طور مثال کسی که هنوز بدن او هیچ آمادگی ندارد شما توقع داشته باشید که رکورد شکن وزنه‌برداری بشود. هیچ‌گاه امکان موفقیتش متصور نیست و ممکن است صدمات جسمی هم ببیند. ما هدف‌گذاری می‌کنیم برای همین رکورد شکنی اما ما بدن را آماده می‌کنیم به صورت آرام آرام برای رسیدن به آمادگی لازم برای رکورد شکنی. بنده اعتقاد دارم پژوهشگری راهی غیر از این ندارد و هر تصور و تفکری غیر از این داشته باشد موفق نخواهد بود. ما می‌خواهیم کارهای فاخر پژوهشی انجام بدهیم و هیچ شکی در آن نیست؛ اما اگر بخواهید که مجموعه آموزشی نوپا و جوان را که اتفاقاً بخش پژوهش آن از همه جوانتر است و حتی به سن نوجوانی و جوانی هم نرسیده است؛ (معاونت پژوهش از ابتدا بوده اما به صورت پشتیبان نظام آموزشی عمل می کرده و با تاخیر بخش پژوهش آن شکل گرفته است) در واقع اگر بخواهیم از طلبه ها پژوهشگر تربیت کنیم که در واقع مأموریت پژوهش است یعنی تحقق این تعبیر بلند مقام معظم رهبری حفظه الله از حوزه‌های خواهران ان¬شالله در واقع هزاران پژوهشگران و فیلسوف تربیت بشود که قله اهداف ما است؛ اگر بخواهیم به قله برسیم قهرا باید حرکت‌های گام به گام و پلکانی را مورد ملاحظه قرار دهیم. هم در حد تک‌تک طلبه‌ها و هم به لحاظ سیستمی مدرسه در ابعاد خرد به شکل سیستم یک کلان در کل کلانِ ساختار حوزه های علمیه. وقتی از حوزه های علمیه، حوزه علمیه یاد می شود که همة کاربردهای حوزوی در آن نهادینه شده باشد اگر نشده ما می‌گوییم فعلا یک نهاد آموزشی داریم، طلبه آموزش می‌دهیم اما آموزش طلبه، همة کارکرد حوزه نیست. کارکرد حوزه، پژوهش است، تبلیغ و ترویج دین است، تربیت و تهذیب است یعنی ما وقتی به حوزه می‌گوییم حوزه که مجموعة این کارکردها در جریان است؛ بنابراین در کنار نهاد آموزشی حوزه به نهاد پژوهشی، به نهاد تربیتی تهذیبی و نهاد تبلیغی و فرهنگی سیاسی هم نیازمندیم. باید به صورت سازمان یافته در ساختار کلان حوزه‌ها متغیر باشد. معاونت پژوهش 3 دوره را پشت سر گذاشته؛ در حال حاضر در دوره سوم هستیم و در حقیقت در این دوره است که پرداختن به ماموریت پژوهشگری را آغاز کرده¬ایم. انتظار داریم ان¬شالله به سمت و سویی برویم که از بین خواهران حدودا ۱۰ درصد از کل طلاب حوزه¬های علمیه خواهران به صورت حرفه¬ای به عنوان پژوهشگر تربیت شوند. ما هیچ گریزی نداریم جز اینکه آرام آرام با توجه به توانایی¬های مدارس حوزوی خواهران، به سمت همان پژوهشگری فاخر، پژوهشگری مسئله محور که موجب تولید علم است حرکت کنیم؛ اما این کار تدریجی و پلکانی خواهد بود و سازمان دهی خواهد شد. به نقش معاونت پژوهش در اجلاس سراسری مدیران که در پایان مرداد ماه برگزار خواهد شد اشاره فرمایید. ما در اجلاس مدارس که در مرداد ماه برگزار می گردد 2 کمیسیون داریم به این دلیل که معاونت پژوهش 2 ماموریت کلی دارد اول ماموریت ذاتی و مستقل و دوم وظیفه تابعی یا پشتیبانی. از یک سو با توجه به اینکه برنامه ریزی کلان نظام تعلیم و تربیت و تدوین متون تحصیلی بر عهده معاونت است. ما یک ماموریت تبعی و پشتیبانی داریم از نظام آموزش، از نظام تعلیم و تربیت، مطالعات و برنامه¬ریزی کلان نظام تعلیم و تربیت و تدوین متون اصلی تحصیلی به عهده معاونت پژوهش است. یک کمیسیون معطوف است به نظام آموزش و مسائلی که در این رابطه داریم. کمیسیون دوم در رابطه با ماموریت ذاتی و مستقل ما است که همان بحث تربیت و به کارگیری پژوهشگران است یعنی معاونت پژوهشی مأموریت دارد از بین خواهران طلبه عده¬ای را برای کار حرفه ای و پژوهش تربیت کند. وقتی توانمندی هایشان به فعلیت رسید و در واقع آماده کار علمی پژوهشی شدند ان شاالله آنها را به سوی سمت مراکز پژوهشی و نشریات علمی و در واقع سازه¬های پژوهشی سوق می دهیم. محور های بحث و گفتگو در کمیسیون های اجلاس سراسری چه خواهند بود؟با توجه به اینکه محور اجلاس به رفع کاستی¬هاست، ما قبلاً مشکلات اساسی را احصا کردیم که حاصل نظرسنجی های انجام شده در سال های گذشته و در کل مدارس علمیه کشور است. نتایج را در چند محور خیلی مهم استخراج کردیم که این محورها را در درون این دو کمیسیون دنبال خواهیم کرد. ساز و کارهای پیشنهادی را با پیشنهادهایی که از سوی خواهران اخذ کردیم به یک سری پیشنهادهای شفاف رسانده¬ایم. بعضاً در بحث انتقادات و گلایه‌های زیادی که نسبت به تحقیقات پایانی مربوط به سطح ۲ بوده حالا یک تغییر اساسی داده شده که ان شاالله به بحث گذاشته خواهد شد. اگر مشکلاتی نداشته باشد از سال تحصیلی جدید اجرایی خواهد شد. نظر مدیران در کمیسیون مجازی خواسته شده و نظرشان مثبت است چرا که پیشنهاد جدیدی است که با یک سازوکار نوین جایگزین ساختار قبلی خواهد شد و در یک سیستم پژوهشی قرار خواهند گرفت. در حقیقت مهارت‌های پژوهشی طلاب از ابتدای تحصیل همزمان با برنامه آموزشی تکمیل می¬شود و نتایج در قالب سه مقاله¬ای که در بازه¬های زمانی مختلف -هریک به ارزش یک واحد- ارائه می‌شود و با ارزیابی استاد نمره به جای تحقیق پایانی قرار می گیرد. تحقیق پایانی قبلی که گاهی تا دو سال بعد از پایان تحصیل، طلبه ها درگیر آن بودند و روند وقت گیری بود. مباحث مربوط به جلسه دفاع استاد راهنما وجود داشت که تناسبی با سطح ۲ نداشت. در خصوص کمبود منابع علمی پژوهشی در شهرستان های کوچک و مدارس که واقعا فقر منابع بسیار زیاد و محسوس بود. ان شالله راهکارهای مطرح شده در جلسه پیگیری خواهد شد. به ضعف تکنیکال متون تحصیلی رسیده ایم فکر می-کنیم مهمترین مشکل ما در متون تحصیلی عدم تکنیکال بودن متون است؛ البته مشکلات دیگری مثل عدم تناسب حجم کتاب با واحدهای درسی وجود دارد. مشکلاتی به لحاظ علمی و آموزشی دارد که برای آنها پیشنهاداتی داریم که در کمیسیون ها مطرح خواهد شد تا به امید خدا بتوانیم سال تحصیلی پیش رو را با برنامه‌های با نشاط¬تر و با نقایص کمتر آغاز کنیم. خواهران هم ان شالله با آرامش و باکیفیت بالاتر مشغول فعالیت علمی و تحصیلشان باشند.
قم گفتگو با معاون پژوهش حوزه های علمیه خواهران در خصوص مدرسه محوری و اجلاس مدیران
به گزارش پایگاه اختصاصی پژوهشی استان قم، مدرسه محوری راهبرد و سیاستی است که حجت‌الاسلام‌والمسلمین حصاری معاون پژوهش حوزه‌های علمیه خواهران بر اجرای گام به گام و نقطه به نقطه آن تأکید دارند. هم اینک در آستانه برگزاری چهاردهمین اجلاس سراسری مدیران مدارس علمیه خواهران که با محوریت مدرسه محوری برگزار خواهد شد، گفت‌وگویی با وی این خصوص به شرح زیر انجام شده است.
پربازدید ترین خبر ها
شنبه ۲۶ آبان ۱۴۰۳
گلستان *بندر ترکمن - برپایی ایستگاه مطالعاتی ام ابیها
دوشنبه ۱۴ آبان ۱۴۰۳
برگزاري نشست علمي پژوهشي در مدسه علميه نرجسيه سنقر
دوشنبه ۱۴ آبان ۱۴۰۳
برگزاري كارگاه خلاصه نويسي و گزارش نويسي در مدرسه علميه نرجسيه سنقر
دوشنبه ۱۴ آبان ۱۴۰۳
برگزاري كرسي آزاد انديشي در مدرسه علميه نرجسيه سنقر
دوشنبه ۱۴ آبان ۱۴۰۳