پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

به گزارش معاونت پژوهش مدرسه علمیه فاطمه الزهرا (س) نسشت علمی با موضوع: مقایسه کتابخوانی سنتی و دیجیتال در مورخ 27/8/1404با حضور 20 نفر از طلاب و سخنرانی خانم نادران در مدرسه علمیه فاطمه الزهرا (س) برگزار گردید.
خانم نادران بیان کرد: در دنیای امروز، عادت دیرینه کتابخوانی در آستانه تحولی بزرگ قرار گرفته است. از یک سو، حس نوستالژیک ورق زدن کاغذ و بوی کتابهای قدیمی وجود دارد و از سوی دیگر، وسوسه دنیای بیپایان و سریع کتابهای دیجیتال. این نشست قصد دارد تا با نگاهی منصفانه، این دو تجربه را در ابعاد مختلف با یکدیگر مقایسه کند.
وی در ادامه: به مزایا و معایب کتابخوانی سنتی و دیجیتال پرداخت 
۱.کتابخوانی سنتی: لذت ملموس
کتاب کاغذی تنها یک رسانه برای انتقال اطلاعات نیست؛ بلکه یک «شیء» است و این فیزیکی بودن، بخش بزرگی از جذابیت آن محسوب می‌شود.
مزایا
تجربه حسی و لمسی: حس ورق زدن صفحات، وزن کتاب در دستان و حتی بوی کاغذ و مرکب، همگی به درک عمیق‌تر و به خاطر سپاری بهتر متن کمک می‌کنند. این تجربه چندحسی، یک ارتباط عاطفی با کتاب ایجاد می‌کند.
·سلامت چشم: صفحه کاغذی نور را منعکس می‌کند، در حالی که صفحات دیجیتال نور را مستقیماً به چشم می‌تابانند. این امر باعث کاهش خستگی چشم در مطالعه طولانی‌مدت می‌شود.
تمرکز بیشتر: کتاب فیزیکی هیچ گونه اعلان پیام یا امکان چندوظیفگی ندارد. این سادگی، خواننده را وادار می‌کند تا کاملاً در دنیای داستان یا متن غرق شود.
مالکیت و نمایش: یک قفسه کتاب پر از کتابهای خوانده شده، گنجینه شخصی فرد و نمایشی از هویت فکری اوست. کتابها اغلب به عنوان یادگاری، امضا شده یا به دیگران هدیه داده می‌شوند.
معایب
محدودیت فیزیکی: حمل چندین کتاب سنگین و حجیم است. همچنین دسترسی فوری به کتابی خاص، بستگی به حضور در کتابفروشی یا کتابخانه دارد.
قیمت و هزینه: کتابهای کاغذی معمولاً گران‌تر از نسخه الکترونیکی همان کتاب هستند.
·محدودیت فضای ذخیره‌سازی: نگهداری تعداد زیادی کتاب به فضای فیزیکی (کتابخانه) نیاز دارد
عدم قابلیت جستجو: یافتن یک پاراگراف یا کلمه خاص در یک کتاب ۵۰۰ صفحه ای، کاری زمان‌بر است
استاد حوزه اشاره کرد: 
۲.کتابخوانی دیجیتال: دسترسی نامحدود
کتابخوانی دیجیتال با ظهور ابزارهایی مانند کتابخوانهای الکترونیکی تبلتها و تلفنهای هوشمند، انقلابی در عادت مطالعه ایجاد کرده است
مزایا
دسترسی بی‌درنگ و نامحدود: شما می‌توانید در هر زمان و مکان، هزاران کتاب را در یک دستگاه کوچک همراه خود داشته باشید. خرید و دانلود کتاب در عرض چند ثانیه انجام می‌شود
·قابلیت حمل و ذخیره سازی: یک دستگاه می‌تواند یک کتابخانه کامل را در خود جای دهد، بدون آنکه وزن یا حجمی داشته باشد. این ویژگی برای مسافران و دانشجویان ایده‌آل است
·امکانات چندرسانه‌ای و تعاملی: در کتابهای دیجیتال می‌توان از هایپرلینک، فیلم، صوت و تصویر استفاده کرد. همچنین قابلیت‌هایی مانند جستجوی فوری در متن، یادداشت‌برداری دیجیتال (بدون آسیب زدن به کتاب)، ترجمه فوری کلمات و تغییر فونت و سایز نوشته از مزایای بزرگ آن است
·قیمت مناسب‌تر و منابع رایگان: بسیاری از کتابهای کلاسیک و برخی کتابهای معاصر به صورت رایگان یا با قیمت بسیار کم در دسترس هستند
·دوستدار محیط زیست: کتابهای دیجیتال در مصرف کاغذ و قطع درختان صرفه‌جویی می‌کنند
معایب
·خستگی چشم: مطالعه طولانی‌مدت روی صفحات نورانی (به خصوص تبلت و موبایل) می‌تواند باعث سردرد و خستگی چشم شود. البته کتابخوانهای مجهز به جوهر الکترونیک این مشکل را تا حد زیادی رفع کرده‌اند
حواس‌پرتی: دسترسی به اینترنت، شبکه‌های اجتماعی و اعلان‌های مختلف، به راحتی می‌تواند فرآیند مطالعه را مختل کند
وابستگی به فناوری و برق: برای مطالعه دیجیتال به یک دستگاه الکترونیکی و باتری شارژ شده نیاز دارید
کمرنگ شدن حس مالکیت: شما در واقع کتاب را "مالک" نمی‌شوید، بلکه مجوز استفاده از آن را خریداری کرده‌اید. این موضوع می‌تواند در احساس تعلق شما به کتاب تأثیر بگذارد
مسئله کپیرایت و حریم خصوصی: مشکلات مربوط به نقض کپیرایت و همچنین ردیابی عادات مطالعه شما توسط پلتفرم‌ها از نگرانی‌های این حوزه است
۳.کدام یک برنده است؟ نتیجه‌گیری
به نظر نمی‌رسد که یک پاسخ قطعی وجود داشته باشد. انتخاب بین کتاب سنتی و دیجیتال کاملاً به نیازها، سبک زندگی و اولویت‌های شخصی بستگی دارد
اگر به تمرکز عمیق، تجربه حسی و فراغت از دنیای دیجیتال اهمیت می‌دهید، کتاب کاغذی گزینه بهتری است
اگر دسترسی سریع، قابلیت حمل و امکانات پژوهشی برای شما در اولویت است، کتاب دیجیتال انتخاب کارآمدتری خواهد بود
در نهایت، مهم خودِ عمل «خواندن» است. هر دو رسانه در ترویج فرهنگ کتابخوانی و گسترش دانش نقش حیاتی دارند. شاید بهترین حالت، استفاده هوشمندانه از هر دو، بسته به موقعیت و نوع کتاب باشد. گاهی غرق شدن در یک رمان کلاسیک بر روی کاغذ لذت بخش است و گاهی مطالعه یک کتاب تخصصی با قابلیت جستجو، ضروری است.