زن، مقاومت و انتظار؛ نگاهی قرآنی به نقش بانوان در گفتمان گام دوم انقلاب
*گزارشی از نشست مجازی با حضور دکتر خدیجه احمدی بیغش در مدرسه علمیه حضرت زینب (سلاماللهعلیها) امیدیه*
امیدیه — روز گذشته، فضای مجازی مدرسه علمیه حضرت زینب (سلاماللهعلیها) شهرستان امیدیه، میزبان گفتوگویی عمیق و پرمعنا با محوریت «زن، مقاومت و انتظار» بود. این نشست با سخنرانی دکتر خدیجه احمدی بیغش، عضو هیئت علمی گروه قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس تهران، و با حضور جمعی از خواهران علاقهمند به معارف قرآنی و مسائل جامعهشناختی اسلامی، به صورت آنلاین برگزار شد.
دکتر احمدی بیغش در آغاز سخنرانی، با بیانی صمیمی و پر از ادب، از حضور خواهران خوزستانی قدردانی کرد و گفت: «خیلی خوشحالم که امروز در کنار شما عزیزان هستم تا درباره جایگاه زن در دو مقولهٔ کلیدیِ مقاومت و انتظار، از منظر قرآن کریم گفتوگو کنیم.»
وی تأکید کرد که قرآن، زن و مرد را در مسیر مقاومت در کنار هم قرار داده و هیچ تمایزی میان آنها در این راه نمیگذارد. «خداوند در آیات متعددی، زنانی را به عنوان الگوهای مقاومت معرفی کرده که نه تنها در برابر ظلم استقامت کردند، بلکه جامعهسازی را هم بر دوش گرفتند.»
سخنران با اشاره به آیه ۱۱ سوره تحریم، شخصیت خانم آسیه را به عنوان نمادی از مقاومت اعتقادی در برابر قدرتمندترین نظام کفرِ زمان خود یادآور شد: «آسیه، در حالی که در کاخ فرعون زندگی میکرد، نه تنها ایمانش را حفظ کرد، بلکه از خدا خواست که او را در این راه یاری کند تا بتواند به مقام بندگی واقعی دست یابد. این نگاهی است که فراتر از زمان حال است—نگاهی به ابدیت.»
همچنین، دکتر احمدی بیغش به حضرت سمیه (سلاماللهعلیها) اشاره کرد و گفت: «این بانوی عفیفه، در سختترین شرایط شکنجه، نه تنها ایمانش را حفظ کرد، بلکه همسر و فرزندش را هم در این مسیر یاری کرد. این همان مقاومتی است که ریشه در عقیده دارد و در بحرانها، نه تنها نابود نمیشود، بلکه تقویت میشود.»
در بخش دیگری از سخنانش، وی به نقش زنان در مهاجرتهای اولیه اسلام پرداخت و گفت که حضور بانوان در هجرت به حبشه و مدینه، تنها همراهی نبود، بلکه حمایت هوشمندانه و برنامهریزیشده برای تثبیت پایههای جامعه اسلامی بود. وی از حضرت خدیجه (سلاماللهعلیها) به عنوان نمادی از مقاومت اقتصادی یاد کرد و گفت: «این بانوی بزرگ، تمام ثروت خود را در راه پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) قرار داد—این هم نوعی جهاد بود، جهادی بیصدا ولی بسیار مؤثر.»
نکتهای که دکتر احمدی بیغش بارها بر آن تأکید داشت، این بود که مقاومت زن لزوماً به معنای حضور در جبهه نیست. «مقاومت، در خانه هم شکل میگیرد—در تربیت فرزندی که به امام زمانش وفادار باشد، در امر به معروفی که از دل خانواده آغاز شود، در حجابی که نه تنها بدن، بلکه روح جامعه را نیز پاک نگه دارد.»
وی با استناد به بیانیه گام دوم انقلاب و سخنان مقام معظم رهبری، گفت: «ما نه دیدگاه غرب را درباره زن میپذیریم که او را به ابزار تبدیل میکند، و نه دیدگاه سنتیِ سرکوبگرانه. ما دیدگاهی سوم داریم—دیدگاهی که زن را همتراز با مرد در مسئولیتهای الهی میداند، اما با حفظ ویژگیهای فطریاش.»
در پایان، سخنران با نقل سخنی از حضرت زهرا (سلاماللهعلیها) که میفرماید: «هرگاه زن در خانه، در امر تربیت فرزند و اداره خانواده مشغول باشد، به خدا نزدیکتر است»، گفت: «این نزدیکی، به خاطر آن است که زن در این مسیر، به فطرت توحیدی خود بازمیگردد.»
دکتر احمدی بیغش در پایان از شرکتکنندگان خواست که این مباحث را فراتر از سخنرانی ببینند و آنها را زمینهای برای پژوهشهای علمی و تحقیقات دانشگاهی قرار دهند: «قرآن سرشار از آیاتی است که میتوانند الهامبخش مقالهها و پایاننامههایی عمیق درباره جایگاه زن در مقاومت و انتظار باشند.»
