استاد حوزه در ابتدای دوره، ضمن تعریف چکیده به عنوان خلاصهای از بخشهای مهم یک مقاله که گاهی شامل لیست عبارات و لغات کلیدی مقاله است، به بیان اهمیت چکیده در مقالهنویسی پرداخت و تصریح کرد محققان، گزیدهخوانی را ترجیح میدهند؛ بنابراین، اول به چکیدهی مقاله نگاهی میاندازند و بعد ترغیب میشوند به خواندن یا نخواندن اصل مقاله. پس نیاز است نویسنده به اندازهی کافی به آماده کردن چکیده توجه کند و در صورت ضرورت، به یادگیری و تعلیم آن بپردازد. روی هم رفته، چکیدهی مقاله، مهمترین بخش مقاله است.
وی سپس افزود میتوان نحوهی نوشتن چکیده را به شرح ذیل خلاصه نمود:
- مورد اول این که چکیده باید بعد از تمام شدن تحقیق انجام شود؛ متن و مقدمهی مقاله را به منظور تهیهی چکیده دو بار مطالعه کنید و نکات مهم را علامتگذاری کنید و کلیدواژهها را نیز لیست کنید.
- مورد دوم این که بدون مشاهدهی اصل کار، نکات مهم به دست آمده از محتوا را به شکل یک بند یکپارچه پیشنویس کنید و در ضمن از روی متن اصلی رونویسی نکنید. کلیدواژهها را نیز پیشنویس کنید، بعد از چندبار بازبینی و کم و زیاد نمودن نکات و رفع نواقص، آن را بنویسید.
ایشان در بخش دیگری از توضیحات خود تأکید کرد که در نوشتن چکیده، به جای استفاده از گفتههای دیگران، تفسير خودتان را بنویسید و لازم نیست منبع ذکر کنید. در نوشتن چکیده باید مثل یک داور، بیطرفانه، یافتههای خود را بگویید و به هیچ وجه، کار خود را ارزشیابی نکنید. وی گفت شاخصهای یک چکیدهی خوب را میتوان به شرح موارد زیر خلاصه نمود:
- کوتاه، دقیق و روشن باشد
- یک یا دو بند جدا و یکپارچه باشد
- جملات چکیده، خبری و کوتاه باشند
- جملات ساده باشند تا مطلب به درستی برای خواننده قابل درک باشد
- صفتهای غیرضروری، واژههای مترادف و تکراری نداشته باشد
- شامل کلمات کلیدی و عبارتهای فنی و علمی مقاله باشد
وی خاطرنشان کرد موقع نوشتن چکیده، زمان و دقت کافی خرج کنید. نتیجهی یک مقاله که وقت و هزینهی بسیاری از شما گرفته، در چکیده مشخص میشود و قادر است در قبول یا رد شدن کارتان مؤثر باشد. ایشان به طلاب حاضر در دوره توصیه کرد برای یادگیری بهتر، حتماً چکیدهی مقالات معتبر را بخوانید و نمونههای چکیدهی قرار داده شده را نیز بررسی کنید.
وی در پایان این دوره آمادگی خود را برای همکاری با طلاب در انجام کارهای پژوهشی و به خصوص چکیدهنویسی اعلام نمود.