نشست علمی و پژوهشی وبیناری با موضوع تفسیر موضوعی و آسیب شناسی آن با حضور حجت الاسلام والمسلمین معرفت در مدرسه علمیه تخصصی الزهراء ارومیه (س) برگزار شد.
حجت الاسلام والمسلمین معرفت دراین نشست مجازی و وبیناری گفت : منظور از تفسیر موضوعی طبقه بندی آیات براساس موضوعاست و بر این اساس تفسیر موضوعی کامل عبارت است از جمع بندی آیات موضوعی به صورتی که این آیات بصورت نظام واره در بیاید و مادامی که این شکلی نباشد تفسیر موضوعی نیست.
وی در ادامه تصریح کرد : گاهی نظریات مختلف در باب آیات استخراج می کنیم. نظریه ارکانی و مبادی دارد، روش و قواعد و مولفه های مشخص دارد و بر این اساس در ارائه نظریات بابی با عنوان آسیب شناسی مطرح می شود. چرا که وقتی توانستیم آیات را به صورت منظم پشت سر هم بچینیم و نظریه ای از آن به دست بیاوریم، این تفسیر موضوعی است که بر دو نوع، درون قرآنی و برون قرآنی است. منظور از درون قرآنی یعنی اینکه آن موضوع در قرآن است و منظور از برون قرآنی یعنی آن موضوع در قرآن نیست و بصورت صریح در قرآن نیامده است؛ بلکه از خارج استخراج و بر قرآن عرضه داشتیم مثل دموکراسی که درقرآن در این مورد آیه نداریم ، اما درمورد حکومت و مردم آیاتی داریم که می توان به موضوع ربط داد.
حجت الاسلام والمسلمین معرفت در ادامه به آسیب های تفسیر موضوعی پرداخته وافزود : یکی از آسیب های این تفسیر این است که در این تفسیر، درشناسایی آیات صرفا به آیاتی که صریح در موضوع هستند، بسنده شده و از بیان آیات غیر صریح غفلت می شود. مثلا آیاتی که صراحتا در آن وازه ایمان بکار رفته است آورده شده در حالی که باید هرآیه ای که مرتبط با موضوع است را بیاوریم. مثل آیات کفر که باید در مبحث ایمان آورده شود یا تقوا که مصداق ایمان است. دومین آسیب تفسیر موضوعی این است که از نظر این تفسیر نباید آیه را خارج ازسیاق سوره ای خودش تفسیر کنیم مثلا اگر آیه در سوره حجرات آمده حق نداریم آن را در کنار آیات سوره های دیگر تفسیر کنیم چرا که آیه درسیاق خودش یک معنا و در سیاق دیگر معنای دیگر دارد.
این استاد حوزوی راه حلی که برای جلوگیری از این آسیب بیان داشتند را بدین گونه بیان کرد که درست است که آیه را جدا کردیم اما در هنگام تفسیر بیان می کنیم که در کدام سوره این آیه آمده است ودر رابطه با چه مبحثی بیان شده است. ایشان در نهایت گفتند : بهترین راه حل برای تفسیر موضوعی این است که ما خود آیات را مورد بررسی قرار دهیم و آیاتی که نزدیک به هم هستند در کنار هم قرار دهیم که این می شود مدل روش داده بنیاد و دیگر اینکه این ترتیب براساس ترتیب مصحفی یا ترتیب نزولی باشد.
