در ابتدای جلسه، مدیر مدرسه علمیه، علت برگزاری کارگاه پژوهشی روش تحقیق کتابخانهای را اهمیت نگارش مقالات کتابخانهای برای طلّاب مدرسه و ارتقای سطح پژوهشی ایشان دانست.
سپس استاد حوزه و معاون پژوهش مدرسه علمیه امام خامنهای کرمانشاه (مد ظله العالی)، ضمن بیان این که تحقیق کتابخانهای، دروازهای به سوی گنجینهای بیکران از دانش است تصریح کرد که این روش، پژوهشگران را قادر میسازد تا با کاوش در میان انبوه کتابها، مقالات، گزارشها و سایر منابع مکتوب، به اطلاعات و یافتههای ارزشمندی دست یابند.
وی افزود یک تعریف ساده و مختصر از روش تحقیق کتابخانهای این است که «تحقیق کتابخانهای، فرآیندی نظاممند برای گردآوری اطلاعات از منابع مکتوب بوده و نقشی کلیدی در تحقیقات علمی، به ویژه در مراحل اولیه، ایفا میکند.»
ایشان در ادامه تصریح کرد که مراحل انجام تحقیق کتابخانهای به شرح ذیل است:
- انتخاب موضوع: اولین قدم، انتخاب موضوعی است که برای شما جذابیت و اهمیت دارد و اطلاعات کافی در مورد آن وجود داشته باشد.
- مرور ادبیات: در این مرحله، باید به دنبال منابع مرتبط با موضوع تحقیق خود باشید. این کار میتواند از طریق جستوجو در کتابخانهها، پایگاههای اطلاعاتی آنلاین و موتورهای جستوجو انجام شود.
- جمعآوری اطلاعات: پس از یافتن منابع مناسب، باید به طور دقیق و منظم، اطلاعات موردنیاز خود را از آنها جمعآوری کنید.
- سازماندهی اطلاعات: در این مرحله، باید اطلاعات جمعآوری شده را به گونهای سازماندهی کنید که به راحتی قابل استفاده و تحلیل باشند.
- تجزیه و تحلیل اطلاعات: پس از سازماندهی اطلاعات، باید آنها را به طور دقیق و عمیق تجزیه و تحلیل نمایید تا به نتایج و یافتههای موردنظر خود دست پیدا کنید.
- نتیجهگیری و نگارش: در نهایت، باید یافتههای خود را به صورت واضح، دقیق و مختصر در قالب یک مقاله ارائه نمایید.
سپس وی بر نظرگرفتن چند نکتهی کلیدی در انجام تحقیق کتابخانهای به شرح ذیل تأکید نمود:
- بررسی کلمات کلیدی و اصطلاحات تحقیق: بعد از این که ایدهی اصلی مقاله را مشخص کردید، روی کلمات کلیدی و اصطلاحات تخصصی به کار رفته در آن ایده متمرکز شوید. سپس رابطهی بین این کلمات کلیدی را مشخص نمایید.
- دانلود مقالات و پایان نامههای مرتبط با موضوع مقاله: برای دانلود مقالات علمی به صورت رایگان به صفحهی "مقاله رایگان" و برای دانلود رایگان متن کامل پایاننامه به صفحهی "دانلود متن کامل پایاننامه" مراجعه کنید. سپس مقالات و پایاننامههای مرتبط با کلیدواژهها را دانلود کنید. سعی کنید مقالههایی" را انتخاب کنید که جدید بوده و حداقل دو کلیدواژهی شما را دربرداشته باشند. سپس این منابع اطلاعاتی را با دقت مطالعه کرده و نکات مهم آن را با ذکر منبع یادداشت کنید.
- یادداشت اطلاعات مربوط به مسئلهی تحقیق و سؤال پژوهش: یکی از مشکلاتی که در روش تحقیق کتابخانهای وجود دارد این است که پژوهشگر با انبوهی از اطلاعات مواجه میشود که توصیه میکنم نخست منابع اطلاعاتی معتبر مانند مقالات علمی معتبر را انتخاب کنید. سپس اطلاعاتی را که در راستای سؤال پژوهش است باید برای نگارش تحقیق خود به کار گیرید و مطالب غیرمرتبط را حذف کنید.
- تجزیه و تحلیل اطلاعات: در این مرحله باید دادههای جمعآوری شده را با هم مقایسه و نتیجهگیری کنید.
ایشان تأکید کرد که برای موفقیت در انجام تحقیق کتابخانهای، لازم است حتماً به نکات کلیدی زیر توجه کرد:
- وضوح و تصریح در نگارش
- ایجاز در سخن
- دقت در بیان مطالب
- استدلال درست و قوی در نتیجهگیری
- امانتداری در استفاده از مطالب دیگران
- رعایت فرمت درخواستی جشنواره و مجله و مدرسهی علمیهی محل تحصیل طلبه برای تایپ تحقیق
وی در پایان این نشست، پس از جمعبندی مطالب مذکور، آمادگی خود برای همکاری در تدوین انواع مقالات پژوهشی کتابخانهای طلّاب اعلام نمود.