پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

خانم ابراهیم معاون پژوهش مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی ام الائمه برای بررسی مقاله، ابتدا به معرفي روش‌شناسی نظريه داده بنياد براي تحقيقات اسلامي پرداخت. وی در تعریف نظریه داده بنیاد گفت: نظريه دادهبنياد عبارت است فرآيند ساخت يك نظريه مسـتند و مـدون، از طريـق گـردآوريسازمان‌یافته داده‌ها و تحليل استقرايي مجموعه داده‌های گردآوری‌شده، به‌منظور پاسـخگوييبه پرسش‌های نوين، درزمینههايي كه فاقد مباني نظري كـافي بـراي تـدوين هرگونه فرضـيه و آزمون آن هستند.

استاد در مورد انگیزه و هدف نظریه داده بنیاد گفت: انگيزه اصلي از معرفي اين تئوري، رسيدن به مرحله‌ای از شناخت در مورد موضوع موردمطالعه است كه ما را قادر می‌سازد نظریه‌ای را كه ساخته‌ایم بـر اسـاس داده‌های واقعي استحکام‌بخشیم. وی افزود: هدف اصلي، يافتن روشـي بـراي توليـد نظريـه در حـين يـك فعاليـت تحقيقـاتي است

خانم ابراهیم ادامه داد: اين تئوری‌ها، از طريق جمع‌آوری سيستماتيك داده‌های تجربي و تجزيه و تحليل آن‌ها كشف و توسعه داده می‌شوند. وی اشاره کرد: جمع‌آوری اطلاعات و بسط نظريه، ارتباط تنگاتنگي با يكديگر دارنـد روند تحقيق با يك حوزه مطالعـاتي شـروع گرديـده و به‌تدریج، موارد مرتبط پذيرا می‌گردند.

ایشان مراحل نظريه داده بنياد و توسعه مدل را مطرح کرد و گفت: درروش شناسي نظريه داده بنياد، كشف يا توليد نظريه بر مبناي حقـايق و واقعيـات موجـود و از طريق جمع‌آوری نظام‌مند داده‌ها و بـا مـدنظر قـرار دادن كليـه جوانـب ـ بـالقوه ـ مـرتبط با موضوع تحقيق، صورت می‌گیرد. وی افزود: داده‌های جمع‌آوری شده برای سـير تكـاملي خـود، تـا رسـيدن بـه تئوري؛ مراحلي را طي می‌کنند. تحليل داده‌هایی كه به‌منظور تكوين نظريه گـردآوري می‌شوند، با استفاده از «رمزگذاري نظري» انجام می‌شود. در اين شيوه، ابتدا رمزهاي مناسب به بخش‌های مختلف داده‌ها اختصـاص می‌یابد. ايـن رمزهـا در قالـب «مفهـوم» تعيـين می‌شوند كـه آن را «رمزگذاري باز» می‌نامند، سپس پژوهشگر با انديشيدن در مورد ابعادمتفـاوت ايـن مقوله‌ها و يافتن پيوندهاي ميان آن‌ها به «رمزگذاري محوري» اقدام می‌کند.

وی به نکات مهم در جریان رمزگذاری و راه‌حل تئوري سازي پرداخت و در ادامه مراحل اجراي تحقيق را مطرح کرد و گفت: مرحله اول: تعيين موضوع (واژه‌شناسی) است که با مثال توانمندسازی آن را توضیح داد. استاد مرحله دوم را: جمع‌آوری داده‌ها و مرحله سوم: كدگذاري باز، مرحله چهارم: كدگذاري محوري، مرحله پنجم: كدگذاري انتخابي، مرحله ششم: مدل‌سازی را بیان کرد و هرکدام را توضیح داد. وی در پایان به مقاله پرداخت و گفت: این مقاله روش آن داده بنیاد است، ولی توضیحی در مورد روش بیان‌نشده است و این از الزامات است تا خواننده بداند محقق از چه روشی به این نتیجه رسیده است