از آن جا که تحقیقات میدانی در عصر کنونی از اهمیت زیادی برخوردار است و در بیشتر حوزههای علوم به کار گرفته میشود؛ بر اساس نیازی که در مدارس علمیه خواهران احساس میشد، معاونت پژوهش مرکز مدیریت حوزه های علمیه خواهران تصمیم گرفت تا با برگزاری این دوره، با دعوت از اساتید مجرب در این رشته به تربیت اساتید خواهر، جهت پیشبرد و راهنمایی گروههای تحقیقات میدانی رشد و تدریس سرفصل های مورد نیاز، به تربیت نیروی متخصص و توانمند، بپردازد.
آقای کریمی در ابتدا، با ارائه تعاریفی از اصطلاحات تحقیق و روش تحقیق، توضیحی در مورد انواع تحقیقات بر اساس حیثیات گوناگون داده و با اشاره به برخی از این تقسیم بندی ها ادامه داد: تحقیق به لحاظ روش انجام پژوهش، به اسنادی و میدانی تقسیم میشود و روش میدانی شامل روش هایی همچون: پیمایشی، آزمایشگاهی، پنل، مشاهدهای و سرشماری است که شاخص ترین آن «روش پیمایشی» است.
ایشان در مورد هرکدام از روش های تحقیق میدانی به تفصیل و با ذکر مثالهای مختلف توضیح داد و ویژگیهای مربوط به هر روش را تشریح کرد و در ادامه جلسه، به تشریح و توضیح روش شاخص که همان روش پیمایشی است، پرداخت.
وی در تعریف تحقیق پیمایشی گفت: «تحقیق پیمایشی مجموعه ای از روش های منظم و استاندارد است که برای گردآری اطلاعات درباره دیدگاهها، باورها، نظرات، رفتارها، یا مشخصات گروهی از افراد، خانواده ها، و یا مجموعه ای بزرگتر مورد استفاده قرار می گیرد.. »
استاد در ادامه کارگاه به بیان ویژگیهای موضوع مناسب جهت تحقیق پیمایشی پرداخت و گفت: از ویژگیهای موضوع مناسب ادراکی بودن، بسیط بودن، قابلیت بررسی داشتن، نو بودن و شفاف بودن است. همچنین موضوع مورد نظر باید با رشته مطالعاتی محقق متناسب بوده و در ابتدا، دوره زمانی، منطقه جغرافیایی، و جنبههای مورد نظر در موضوع به خوبی و با دقت مشخص شود؛ تا بتوان به نتیجه بخشی آن امیدوار بود.
از دیگر موارد مهم، علاقه و شوق محقق برای انجام تحقیق و احساس نیاز جامعه به حل آن مسئله است که خود میتواند انگیزه مضاعفی در پژوهشگر ایجاد نماید. در این صورت است که صرف وقت و هزینه میتواند ارزشمند و عقلایی باشد.
ایشان در ادامه به تبیین مراحل انجام تحقیق پیمایشی پرداخت و گفت:« تحقیقات با روش پیمایشی بر خلاف تحقیق اسنادی، که هر تحقیق به فراخور موضوع خود دارای فصل بندی متفاوتی است، چارچوب و ساختار ثابت و مشترکی دارد و دارای پنج مرحله می باشد. فصل کلیات که درآن به بیان مساله و اهداف و ضرورت تحقیق پرداخته می شود و فصل ادبیات نظری که در آن به پیشینه تحقیق، چارچوب و مبانی نظری، و مدل تحلیل پرداخته می شود و نیز فصل های روش شناسی تحقیق و تجزیه و تحلیل داده ها، و خلاصه و نتیجه گیری.
وی پس از توضیح هر کدام از فصل ها ادامه داد: « گاهی به غلط تصور می شود تحقیق میدانی فقط شامل پرسش نامه و آمار و ارقام است در حالی که اگر در این فصل بندی دقت شود، مشخص می گردد که برای هر تحقیق پیمایشی، باید در ابتدا یک کار نظری عمیق انجام شود؛ تا مفاهیم شاخص سازی شود و قابلیت اندازه گیری پیدا کند و پس از این مرحله باید به سراغ تهیه پرسش نامه و آمارگیری و غیره رفت؛ زیرا در صورتی که محقق عقبه نظری تحقیق اعم از سوالات، فرضیه ها و مفاهیم را به دست نیاورد نمی تواند چارچوب مناسبی تهیه نماید و کار تحقیق به سرانجام مورد نظر نخواهد رسید.
در این جلسه اساتید شرکت کننده در کارگاه که در گروه های سه تا پنج نفره ، شروع به کار کرده اند موضوعات پیشنهادی خود را مطرح نموده و دلایل خود جهت انتخاب موضوع و جامعه آماری را بیان کردند و موضوعات یک به یک توسط استاد بررسی و ویرایش های لازم جهت تصویب موضوعات انجام شد.
این کارگاه تا 16 جلسه آموزشی، با هدف تربیت اساتید محقق و متخصص در زمینه تحقیقات پیمایشی، و برگزاری مسابقات رشد ادامه دارد.