پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

بررسي نفقه اقارب، به‌عنوان يكي از تكاليف شرعي مؤثر در استحكام پيوندهاي خانوادگي، از منظر فقه شيعه و اهل سنت، موضوعي است كه در اين پژوهش با رويكردي تطبيقي مورد كاوش قرار گرفته است. مسئله تحقيق، شناسايي مباني، احكام و تفاوت‌هاي فقهي نفقه اقارب، شامل فرزندان، ابوين، زوجه و ساير خويشاوندان، در دو مكتب فقهي شيعه و اهل سنت (حنفي، مالكي، شافعي و حنبلي) است. اين مطالعه با هدف تبيين شباهت‌ها و اختلافات فقهي، به‌ويژه در شرايط وجوب، ميزان نفقه و گستره خويشاوندان مشمول، به تحليل دقيق احكام پرداخته است. نكات كليدي تحقيق شامل بررسي تأثير عرف و شأن در تعيين نفقه، نقش استطاعت مالي و تمكين در الزام به نفقه فرزندان، ابوين، زوجه، و محدوديت‌هاي نسبي در تكليف نفقه خويشاوندان است. علاوه بر اين، تحقيق به بررسي تطبيقي آثار اين اختلافات فقهي بر نظام حقوقي و رويه‌هاي قضايي در جوامع اسلامي نيز پرداخته است. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه هرچند هر دو مكتب بر وجوب نفقه اقارب به‌عنوان بخشي از صله رحم تأكيد دارند، اما تفاوت‌هايي در شروط وجوب، مانند تمكين خاص يا عام در نفقه زوجه و دايره خويشاوندان مشمول، و همچنين معيار تعيين ميزان نفقه (شأن زوجه در فقه شيعه مقابل توان مالي در برخي مكاتب اهل سنت) وجود دارد كه اين امر به تنوع در رويه‌هاي حقوقي و خانوادگي انجاميده است.