پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

پژوهش حاضر به بررسي حكم فقهي تجسس و تحسس والدين از فرزند به قصد تربيت مي‌پردازد. تجسس كه به معناي جستجوي مخفيانه است، و تحسس كه به كسب اطلاع آشكار اشاره دارد، در منابع فقهي و تربيتي از موضوعات مهم در حوزه نظارت والدين بر فرزندان محسوب مي‌شوند. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه اين دو مفهوم از نظر لغوي تفاوت ماهوي ندارند و هر دو نوعي كنجكاوي و جست‌وجو براي دريافت اطلاعات هستند. بررسي‌هاي فقهي نشان مي‌دهد كه هر دو مفهوم—تجسس و تحسس—از نظر شرعي تحت برخي شرايط مجاز و حلال شمرده شده‌اند و البته با رعايت اصول و ضوابط خاص است. اين پژوهش به بررسي مفهوم‌شناسي تجسس و تحسس، تحليل حكم فقهي تكليفي اين دو روش نظارتي، ارزيابي وظيفه والدين در تربيت فرزندان و كودكان، و بررسي تعادل ميان نظارت والدين و حفظ حريم خصوصي فرزندان و كودكان پرداخته است. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد كه تجسس و تحسس والدين در فرايند تربيت فرزندان، از نظر فقهي با برخي شرايط مجاز بوده و في الجمله مشروعيت فقهي دارند. با اين‌حال، اجراي اين نظارت بايد در چارچوب اصول اخلاقي مثل اصل انصاف و اصل فقهي مثل احتياط و اصل احترام به حريم خصوصي انجام شود تا علاوه بر حفظ اقتدار والدين، حقوق فردي فرزندان نيز رعايت گردد.