پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

مسئله غلو به‌عنوان يكي از مهم‌ترين و پيچيده‌ترين موضوعات در تاريخ اسلام، تأثيرات عميقي بر اعتقادات، رفتارها و مناسبات اجتماعي مسلمانان داشته است. اهميت و ضرورت تحقيق در اين زمينه از آنجا ناشي مي‌شود كه شناخت صحيح و دقيق از علل و عوامل مؤثر در پيدايش غلو مي‌تواند به كاهش اثرات منفي آن و تقويت بنيان‌هاي ديني و اعتقادي منجر شود. اين پژوهش با استفاده از روش توصيفي‌تحليلي و گردآوري اطلاعات به‌صورت كتابخانه‌اي، به بررسي و تحليل مفاهيم، مصاديق و تأثيرات غلو در قرآن، روايات و علوم مختلف اسلامي پرداخته است. در فصل اول، به تبيين موضوع، اهميت و ضرورت تحقيق، اهداف، پيشينه، سؤالات اصلي و فرعي، فرضيه‌ها و مفاهيم مرتبط پرداخته شده است. فصل دوم به بررسي عوامل سياسي و اجتماعي مؤثر در پيدايش و گسترش غلو در ميان اهل‌سنت تا پايان قرن سوم هجري اختصاص دارد. فصل سوم به بررسي باورهاي غاليان اهل‌سنت مانند رجعت، تناسخ و اعتقاد به الوهيت اشخاص پرداخته و ديدگاه‌هاي مختلف علما و زبان‌شناسان اهل‌سنت و شيعه در اين زمينه بررسي شده است. فصل چهارم نيز به معرفي شخصيت‌هاي غلوشده اهل‌سنت و بررسي احاديث مرتبط با اين شخصيت‌ها پرداخته است. دستاوردهاي اين پژوهش نشان مي‌دهد كه غلو در ميان اهل‌سنت تا پايان قرن سوم هجري ناشي از تركيب عوامل مختلف سياسي و اجتماعي بوده و شناخت اين عوامل مي‌تواند به درك بهتر از تاريخچه و پيامدهاي غلو كمك كند. اين تحقيق با تحليل جامع و دقيق منابع و متون اسلامي، به روشن‌تر‌شدن ابعاد مختلف اين پديده و ارائه راهكارهاي مقابله با آن پرداخته است.