پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

آنچه كه علماي اصولي اماميه ، به عنوان مبنا براي حجيت سيرۀ متشرعه ذكر كرده اند ، قرآن، سنت، عقل و اجماع مي باشد كه نظرات مخالفي هم وجود دارد كه ادلۀ قرآن و سنت و اجماع را مخدوش مي دانند و تنها دليل عقل را به عنوان مبنايي محكم براي حجيت سيره متشرعه مي پذيرند. براي حجيت سيرۀ عقلاييه ، اصل نظري و فكري علماي شيعه ، به عنوان مبنا و اصل قرار گرفته كه هر كدام را تفسير و تفسيل داده اند. برخي از اصوليون قاءلندكه در صحبت از سيره بايد به عرف هم توجه داشت و رابطۀ آن دو را در نظر گرفت . با تحقيق در كتب اصولي و فقهي اهل سنت در مي يابيم كه فقها و اصوليان مذاهب اربعۀ اهل سنت، سيرۀ متشرعه و سيرۀ عقلاءيه را جداي از عرف نمي دانند و در ساۀ حجيت عرف، سيره را هم مي پذيرند. لذا مباني حجيت عرف را به سيرۀ متشرعه و عقلاءيه هم تسري مي دهند. مباني كه اهل سنت براي حجيت عرف قاءل هستندقرآن ، سنت و عقل است. با اينكه اماميه، اين مباني را داري اشكالاتي ميداند ولي اهل سنت بر اين مباني تاكيد مي كند و اصرار دارند. در اين ميان بين ديدگاه اصوليان اماميه و اهل سنت در مورد مباني حجيت سيرۀ متشرعه و سيرۀ عقلائيه اشتراكات و افتراقاتي است. به اين صورت كه اماميه و اهل سنت هر دو حجيت سيرۀ متشرعه را مي پذيرند و بر آن مباني مشتركي را ذكر كرده اند، با اين تفاوت كه اماميه سيرۀ متشرعه را نهادي مستقل از عرف مي داند در حالي كه اهل سنت حجيت عرف را مي پذيرد و با تكيه بر آن سيره دمتشرعه را حجت مي داند . در مورد حجيت سيۀ عقلاءيه اماميه اصل نظري و فكري علماي خود را مبنا قرار مي دهد در حالي كه اهل سنت سيره عقلا و عرف را يكي مي داند و ادله نقلي و عقلي را به عنوان مبناي حجيت عرف استفاده مي كند. از جهت كاربردي اصوليان اماميه و اهل سنت براي حجيت خبر واحد به سيرۀ عقلا استناد مي كنند و در مورد حجيت ظواهر ، فقط علماي املاميه هستند كه از سيرۀ عقلاءيه استفاده مي كنند