پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

مسئله‌ي وظايف انسان در رابطه با ولايت حجت‌هاي الهي يكي از موضوعات مهم در منابع تفسيري اسلامي است كه از جنبه‌هاي مختلفي بررسي مي‌شود. در اينجا به برخي از وظايف كه در منابع تفسيري شيعه و سني (فريقين) ذكر شده است، اشاره مي‌كنيم: شناخت و معرفت: اولين و مهم‌ترين وظيفه‌ي انسان‌ها نسبت به حجت‌هاي الهي، شناخت و معرفت به آن‌ها است. اين مسئله تأكيد بسياري در تفسير آيات قرآن دارد، زيرا كه ولايت از معرفت نشأت مي‌گيرد و بدون شناخت دقيق، تبعيت ممكن نيست. تبعيت و اطاعت: پس از شناخت حجت‌هاي الهي، وظيفه‌ي مهم ديگري كه بر عهده‌ي انسان‌ها است، تبعيت و اطاعت از دستورات و فرمايشات آن‌هاست. ولايت، در واقع به معناي پذيرش رهبري و دستورهاي آن حجت است. محبت و مودت: در بسياري از تفسيرها، از جمله مفسران شيعه، به موضوع محبت و مودت نسبت به اهل بيت پيامبر و حجت‌هاي الهي تأكيد شده است، كه اين امر نه تنها در آيات قرآن بلكه در احاديث نيز مطرح شده است. ياري و نصرت: كاملاً واضح در آيات و روايات آمده است كه ياري رساندن به حجت‌هاي الهي و كمك به آن‌ها در تحقق اهداف ديني و اجتماعي از وظايف مهمي است كه بر عهده‌ي مؤمنان قرار دارد. انتظار و آمادگي: به‌ويژه در تفسيرهاي شيعه، انتظار ظهور حجت غايب (امام مهدي) و آمادگي براي پذيرش حكومت او يكي از وظايف مهم شناخته مي‌شود. اين انتظار نه به معناي ركود، بلكه به‌عنوان يك حالت فعال و آماده باش براي اصلاح فردي و اجتماعي تعريف مي‌شود. اين وظايف در منابع مختلف تفسير شيعه و سني به شكل‌هاي گوناگون تبيين شده‌اند و بر اهميت و ضرورت آن‌ها تأكيد شده است.