پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده تفسير قرآن كريم نيازمند علومي است كه افق فكري مفسر را گسترش داده و توان فكري او را در فهم و تفسير آيات قرآن كريم افزايش دهد. از جمله آن علوم كه نقش بسيار مهمي و كارآمدي در شناخت منظومه فكري خداوند متعال و كشف مراد او از الفاظ و جملات قرآن كريم دارد، دانش اصول فقه است. از ديرباز، مفسران و قرآن پژوهان به نقش كليدي و مهم اصول فقه و اصول و قواعد اين دانش در مباحث الفاظ، حجت و تعارض ادله توجه داشته و از آن قواعد در تفسير آيات قرآن كريم استفاده هاي فراوان كرده‌اند و حتي در موارد بسياري بدان مسائل و قواعد اصولي نيز تصريح نموده‌اند. اين پژوهش به روش اسنادي و با بررسي كتب و مقالات متعدد پيرامون مباحث علوم قرآني، تفسيري، اصولي و فقهي انجام گرفته است. در اين نوشتار سعي شده است كه به بخش عمده‌اي از آن قواعد كه نقش كاربردي و عيني در تفسير آيات قرآن كريم دارند؛ به‌ ويژه به مسائل و قواعد اصولي مطرح شده در مباحث الفاظ براي كشف مقصود خداوند متعال و مباحث حجت براي شناسايي و اعتباربخشي مستندات مورد نياز براي كشف معاني آيات قرآن كريم به همراه نمونه‌هاي متعدد قرآني پرداخته شود. با توجه به گستردگي مباحث اصولي سعي شده است از ذكر ديدگاه‌ها و مناقشات مختلف اصولي و دلايل آنها خودداري شود و تنها به ذكر ديدگاه مشهور با توضيح مختصر ادله ايشان بسنده شود.