پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

استفاده از شير مادر يكي از مهم‌ترين روش‌هاي تغذيه نوزادان مي‌باشد. از زمان قبل از اسلام مادراني كه توانايي شيردادن به نوزادشان را نداشتند، فرزندان خود را به دايه مي‌سپردند. اما امروزه بانك شير انساني، شير مادر را از مادراني كه شير اضافي در پستان دارند و حاضرند آن را به بانك شير اهدا كنند و يا اينكه در مقابل پول بفروشند جمع‌آوري مي‌كند و بعد از استريل كردن آن را به مصرف نوزادان نارس ويا نوزاداني كه به شير انساني نياز دارند مي‌رساند. اتفاقي كه مي‌افتد اين است كه در بانك شير، مخلوطي از شير ده ها يا حتي صدها مادر استفاده مي‌شود و بر اين اساس فرزندان متولد نشده آنها ده‌ها و يا صدها نوزاد نارس اعم از پسر و دختر بدون داشتن قيد و بند تغذيه مي‌شوند. اما اين‌كار بدون برخورد مستقيم يعني بدون مكيدن سينه انجام مي‌شود. هشداري كه وجود دارد اين است كه اين نوزاد بزرگ مي‌شود و در جامعه جوان مي‌شود و مي‌خواهد با يكي از دختران ازدواج كند و در اينجا اين احتمال وجود دارد كه با خواهر شيريش ازدواج كند و نمي‌داند چه كسي از اين شير جمع‌آوري شده به او شير داده است و يا كدام يك از زنان شير خود را در آن شريك كردند و در نتيجه اين پرسش مطرح است كه آيا مادر شيري‌اش و دخترانش به واسطه نسب و شير دادن بر او حرام هستند يا خير؟ در اين پژوهش به بررسي مفاهيم، تاريخچه، شيوه هاي تهيه و ذخيره شير مادران و ضرورت تأسيس بانك شير مادر و مباني مشروعيت و عدم مشروعيت تأسيس و استفاده از بانك شير مادر خواهيم پرداخت. فقهاي شيعه در اصل جواز بانك شير مادر توافق دارند، ولي اكثر فقهاي اهل سنت قائل به عدم جواز تأسيس و استفاده از بانك شير هستند و عده كمي قانل به جواز هستند و اختلاف آنها از ادله نشأت مي‌گيرد. با مراجعه به منابع فقهي شيعه وعامه از جمله آيات و روايات، اجماع و قواعد فقهي و رد ادلۀ عدم جواز، مشروعيت تأسيس و استفاده از بانك شير مادر اثبات مي‌شود و همچنين در موضوع شير‌هاي القايي به علت عدم نكاح و وطي شرعي، محرميت رضاعي از اين طريق بين شير دهنده و شير‌خوار ايجاد نمي‌شود.