پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چکیده دیدگاه ارائه‌کننده
حجاب در ادیان مختلف زرتشت، مسیحیت و یهودیت سابقه دیرینه ای دارد، میزان سخت گیری هایی که این ادیان نسبت به زنان داشتند، قابل‌تأمل است؛ علاوه بر این ضرورت حجاب با دلایل عقلی و نقلی از قرآن و احادیث ثابت می شود و اقسام حجاب و زینت درآیات و روایات بیان‌شده است؛ حجاب در جامعه امنیت و آرامش روانی ایجاد می کند؛ چراکه دو ویژگی مهم محرک نبودن و تنگ نبودن را به  همراه دارد؛ طلاب به عنوان سفیران دینی باید با تأسی از حضرت زهرا (سلام‌الله علیها) به‌عنوان الگوی نمونه چند گام فراتر از افراد غیر طلبه باشند و در امر پوشش نیز باید بهترین نوع حجاب را برای خود برگزینند؛ البته طلاب می توانند با حفظ شئون طلبگی از مدل ها و رنگ های متنوع برای پوشش استفاده نمایند؛ اما باید موقعیت زمانی و مکانی را بسنجند تا دچار افراط‌وتفریط نشوند.
چکیده دیدگاه منتقد
مطالعه روان شناسی رنگ ها سبب پی بردن به تأثیر روانی آن‌ها بر خود فرد و دیگران می شود؛ حجاب مساوی با چادر نیست؛ زیرا اسلام حد شرعی را مشخص کرده و پوشاندن همان مقدار کافی است و استفاده از چادر که دست‌وپا گیر است، الزامی ندارد؛ طلبه ها باید به گونه ای لباس بپوشند که در صورت حضور در مجامع مختلف، سبب کناره گیری دیگران نشوند؛ بلکه پوشش آن‌ها باید مطابق عرف جامعه باشد تا بتوانند افراد مختلف را جذب کنند؛ از سوی دیگر چرا گفته می شود که طلاب باید حجاب بیشتری نسبت به سایر افراد جامعه داشته باشند؟ امروزه عرف جامعه مقداری آرایش ملایم و استفاده از پوشش¬های رنگی و مدل های متنوع را می پذیرد؛ درحالی‌که حجاب بیش‌ازاندازه طلاب سبب رانده شدن آن ها از جامعه به-ویژه قشر جوان و در مواردی حتی سبب جلب‌توجه بیشتر نامحرم به آن ها می شود و موقعیت ازدواج طلاب مجرد خواهر را از بین می برد هم چنین همسران بعضی از طلاب، حجاب افراطی همسرانشان را موردنقد قرار می¬دهند.
نتایج دیدگاه موافق
1.    لباس یک موهبت الهی است و پوشش هر کس نشان دهنده شخصیت و تفکر او است؛
2.    پوشش برای همه افراد باید از دو معیار اصلی برخوردار باشد؛ الف) محرک نباشد ب) تنگ و چسبان نباشد؛
3.    ازآنجاکه یک طلبه سفیر دین است، باید سعی کند رفتار و پوشش او مطابق با سیره و الگوی عملی برترین زنان عالم حضرت زهرا (سلام‌الله علیها) باشد؛
4.    طلبه نباید دچار افراط‌وتفریط گردد؛ بلکه باید با توجه به زمان، مکان، حضور داشتن و حضور نداشتن نامحرم، رنگ و مدل پوشش مناسب خود را انتخاب نمایند؛
5.    مد شدن پوششی خاص نباید سبب روی گردانی طلاب از مواضعشان شود؛ زیرا در این صورت دین اسلام از بین می رود؛
6.    سختی انجام تکالیف دینی مثل رعایت حجاب، نباید سبب ترک این وظیفه شرعی شود؛ زیرا پاداش الهی را در پی خواهد داشت؛
7.    اگر کسی در جامعه شاخص باشد، افراد به گونه ای دیگر به او نگاه می کنند؛
8.    منظور از عرف، افراد شاخص جامعه هستند که وجاهت اجتماعی دارند و جایگاه خاصی در جامعه دارند؛
9.    عرفی موردقبول است که با احکام و مسائل دینی تضاد نداشته باشد.
نتایج دیدگاه مخالف
1.    اگر طلاب حجاب را رعایت نکنند و پوشش آن¬ها با موقعیت مکانی و زمانی آن‌ها متناسب نباشد، زنان جامعه نسبت به حجاب و پوشش آن ها بی رغبت می شوند و جوانان آن ها را الگوی خود قرار نمی دهند.
2.    استفاده از چادر به عنوان پوشش ممکن است برای زنان دشوار باشد؛ اما موجب آرامش آن‌ها است؛ از سوی دیگر معیار خوب بودن و بد بودن کارهای مختلف، سختی و آسانی آن کار نیست؛ مانند باردارشدن که در عین دشواری برای زنان لذت‌بخش است؛ باید توجه داشته باشیم که دشمنان سعی کرده اند رعایت حجاب را بسیار سخت نشان دهند و آن را علامت عقب¬ماندگی زنان معرفی کنند.
جمع‌بندی داور
طلبه باید همواره یک گام جلوتر از افراد غیر طلبه باشد؛ در مورد پوشش و حجاب نیز باید همین طور باشد؛ یعنی بهترین نوع حجاب را برای خود در نظر بگیرد و در کنار مسائل شرعی، اخلاق را نیز رعایت کند؛ با توجه به این که طلبه در تمام ابعاد زندگی به ویژه پوشش برای دیگران الگوست و هم چنین مروج احکام و معارف دینی است، باید دقت بیش تری داشته باشد تا بتواند معارف دینی را با عملکرد خود، بهتر به دیگران انتقال دهد؛ نکاتی که در مسئله پوشش باید موردتوجه قرار گیرد، عبارتنداز:
1.    اصل، هدایت انسان و رسیدن به کمال است؛ چراکه انسان خلیفه الهی است؛ بنابراین باید برترین پوشش را انتخاب کند؛ به فرموده حضرت امام خمینی (ره) «چادر حجاب برتر است» همسر و دختر گرامی ایشان و همه زنان متدین نیز این پوشش را داشته و دارند.
2.    در نظر گرفتن رضایت الهی و ویژگی جلب‌توجه نکردن برای نامحرمان؛
3.    اگر زنی احساس کند که موردتوجه نامحرم است، بهتر است خود را بیش تر از حد شرعی بپوشاند؛ تا سبب لذت نامحرم نشود؛
4.    تنوع در پوشش ممنوع نیست؛ اما طلبه باید با توجه به جایگاه خود و موقعیت زمانی و مکانی و حضور نامحرم پوشش مناسب را انتخاب کند؛
5.    نوع پوشش نباید موجب رواج فساد، فحشا و فرهنگ بیگانه در جامعه شود؛
6.    بهترین نوع چادر، چادر ساده ایرانی است؛ زیرا بقیه چادرها مانند چادر ملی، عربی، لبنانی و... بافرهنگ ما سازگاری ندارند و به گونه ای هستند که پوشش مدنظر اسلام را ندارد و تقریباً مانند یک مانتوی تنگ حجم بدن را مشخص می کنند؛ البته این نوع چادر ها ممکن است برای دیگر زنان خوب باشد، اما برای یک طلبه مناسب نیست.
کلیدواژه ها: حجاب، دین، روان¬شناسی، طلبه، نامحرم.