پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چکیده نظرات استاد ارائه کننده بحث :
دستاوردهای برجام در زمینه‌های مختلف هسته‌ای، بین‌المللی، مالی را می‌توان این گونه برشمرد:
الف- تثبیت حقوق مسلم هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران در استفاده از انرژی هسته‌ای برای اهداف صلح‌آمیز از جمله غنی‌سازی و تولید چرخه سوخت هسته‌ای؛
ب- دستاوردهای بین المللی مانند: پایان پروژه سیاسی و امنیتی سازی برنامه هسته‌ای ایران به عنوان بخش اصلی پروژه بزرگ ایران‌هراسی، از میان رفتن فضای تهدید و تقابل در روابط کشورها با ایران، عادی‌سازی روابط سیاسی و بین‌المللی ایران با کشورها و سازمان‌های بین‌المللی خارج از تحریم‌ها، و محدودیت‌هایی که علیه کشورمان وضع شده بود؛
ج- لغو تحریم‌های مالی، بانکی و اقتصادی (لغو تمامی تحریم‌های مربوط به فعالیت‌های بانکی، لغو تمامی تحریم‌های بیمه، لغو تحریم ارائه خدمات پیام‌رسانی مالی بانکی یا سویفت به ایران)؛


چکیده نظرات استاد منتقد :
ایدئولوژی انقلاب اسلامی بر مبنای مقابله با نظام سلطه علی‌الخصوص آمریکا و به صحنه آوردن دین در حوزه حکومت و سیاست پایه‌گذاری شد. به فرموده رهبر عظیم‌الشان انقلاب، قرن بیست و یکم قرن انقلاب‌هاست؛ انقلاب‌هایی که همگی به نحوی از سوی ابرقدرت‌ها از جمله آمریکا هویت‌زدایی شدند اما انقلاب اسلامی ایران با رهبریت امام خمینی(ره) توانست با رویکرد مقابله با نظام سلطه روز به روز  به این اهداف و آرمان‌ها نزدیک و نزدیک‌تر شود. شایان ذکر است اولین دولتی که جمهوری اسلامی را به رسمیت شناخت دولت آمریکا بود با این تفکر که پس از مدت زمانی نه چندان دور  بتواند با استفاده از تفکرات غرب‌گرایانی نظیر قطب‌زاده، بازرگان، بهزاد نبوی و... که اطراف امام بودند، هویت ضد امپریالیستی را از انقلاب بگیرد.
ایشان بیان کرد: تفکر مصالحه و مذاکره ریشه در سابق دارد. اولین‌بار در دوران جنگ در مجلس اسلامی گروهی به نام عقلا تشکیل شد؛ تفکرات آنها بر مبنای تعامل سازنده با دنیا بود؛ در سال 1365 قرارداد مک‌فارلین و بعد از آن قطعنامه 598، تعلیق هسته‌ای سال 1393، ژنو و در آخر برجام، زاده همین تفکر است. در سال 1367 در وزارت امور خارجه گروهی به نام نیویورکی‌ها تشکیل شد و بدون اجازه امام و نظام حکومت اسلامی، به طور مخفیانه در آمریکا و با مسئولین رده بالا، توافقات بسیار سری با مدیریت آقای ظریف و شخصیت‌هایی مانند حسین فریدون و هومن مجد اردکانی انجام شد؛ بنابراین تفسیر ساده‌انگاری است که بگوئیم دست‌هایی پشت پرده این توافقات نیست. اینجا این سوال پیش می آید که چرا این همه عجله؟ زیرا دولت آقای روحانی مذاکره با آمریکا را به نحوی راه برون‌رفت از مشکلات معیشتی و اقتصادی برای مردم معرفی کرده بود؛ و برای جامه عمل پوشیدن به شعارهای انتخاباتی خود باید شروط آمریکایی‌ها را می‌پذیرفت. رهبر انقلاب در تاریخ 01/01/95 فرمودند: «هویت‌زدایی از انقلاب ایران یعنی تغییر سیرت انقلاب؛ همان کاری که در شوروی سابق کردند و شوروی کمونیستی فرو پاشید. در ایران هم هدف پیاده کردن اسلام آمریکایی است». ایشان فرمودند: «اگر در مقایل استکبار کوتاه آمدید بعد از هسته‌ای نوبت برجام موشکی، حقوق بشر، ولایت فقیه، شورای نگهبان، سپاه و در آخر آشتی با اسراییل است».


نتایج دیدگاه موافق
در واقع بزرگترین امتیاز سیاسی‌ای که ایران توانسته از برجام به دست آورد، شکستن وحدت بین‌المللی‌ای است که بر علیه ایران برقرار شده بود.
امروزه شرایط سیاسی بگونه‌ای شده که اکثریت کشورهای جهان حقانیت ایران را تأیید می‌کنند و در مقابل رفتارهای ایالات متحده معترض می باشند.
مردم فهمیدند ما به دنبال سلاح هسته‌ای نیستیم و همواره به دنبال دانش صلح‌آمیز هسته‌ای بوده‌ایم و آن را رها نمی‌کنیم.

نتایج دیدگاه مخالف :
هیچ کدام از این دستاوردها با خروج آمریکا و بازگشت تحریم‌های فلج کننده از برجام بدست نمی‌آید چرا که اروپائیان با آمریکا تعاملات بین‌المللی و اقتصادی گسترده‌ای دارند؛ لذا با حمایت از ایران این تعاملات خدشه‌دار شده و ضربه‌ی اقتصادی و بین‌المللی جبران‌ناپذیری را می‌بایست تحمل کنند.
هدف تضعیف نظام و رأس آن رهبری و دو قطبی‌سازی جامعه است. وظیفه حوزه‌های علمیه در این راستا بصیرت‌افزایی و تبیین ضرورت اقتصاد مقاومتی برای عموم مردم است تا بتوانیم بر حیله ها و مکرهای دشمن فائق شویم.


 جمع بندی داور :
برجام می توانست با هوشیاری مسئولین، علی الخصوص رییس جمهور، وزیر امورخارجه و عبورنکردن از  خطوط ده گانه مقام عظمای ولایت، اعتماد به نیروهای مخلص و کارآمد داخلی  به یک فرصت بزرگ برای تعامل با دنیا و  از بین رفتن تحریمهای مهلک باشد اما حالا باز هم به فرموده رهبری برجام یک تجربه است که به دشمن در هیچ حال و زمانی اعتماد نکنیم و همیشه به خداوند توکل داشه باشیم. در این راستا اگر مردم هوشیار نباشند و مسئولین با دقت رفتار نکنند امنیت و ثبات ملی نظام از سوی ابرقدرتها تهدید می شود.