چکیده
در آیات و احادیث محاسبه اعمال مورد تأکید خاصی قرار گرفته و یکی از اصول مسلم اعتقادی دانسته شده است که مقتضای عدل و حکمت خداوند است. این محاسبه مجموعهای از آثار تربیتی را به دنبال دارد از جمله: زنده نگهداشتن دائمی یاد خدا در دل، اصلاح نگرش انسان به دنیا، انجام اعمال صالح، اجتناب از گناهان و مراقبت از اعمال و حالات قلبی.
میزان های محاسبه در قیامت انبیا، امامان، نامة عمل هستند و گواهان قیامت خداوند، پیامبران، امامان معصوم فرشتگان، اعضای بدن، زمین، نامه عمل، حضور عمل، وجدان و زمان می باشند و در ایستگاه هایی به نام اهل بیت نماز و حق الناس این محاسبه انجام می پذیرد.
جلوههای رحمت در هنگامة حساب، شامل استغفار ملائکه برای انسان ها و قرار دادن باب توبه و شفاعت میباشند. شفاعت کنندگان قیامت شامل پروردگار متعال، پیامبر، قرآن، انبیا، امامان معصوم D، مؤمنان و صالحان، فرشتگان، شهدا، عبادات و علما می باشد. این شفاعت آثار مهمی در پی دارد از جمله قرار گرفتن زیر سایه رحمانیت خداوند، آراسته شدن انسان به صفت محبوبیت خداوند و ارزش پیدا کردن اعمال نیک انسان که امید. در روز رستاخیز، در هنگامه محاسبۀ اعمال که بندگان خدا سرگردان، حیران و مضطربند و طبق آیات قرآن همه از هم می گریزند و هیچ راه فراری ندارند؛ فقط نگاه و امیدشان به جانب رحمت پروردگار میباشد که توبه هایشان را بپذیرد و آنان را مشمول رحمت خویش و شفاعت اهلبیتش نماید.
کلید واژه ها: محاسبه اعمال، توبه، استغفار، نامه اعمال.
نتیجه
در روز رستاخیز، درهنگامه محاسبه اعمال که بندگان خداسرگردان وحیران ومضطربند و طبق آیات قرآن همه از هم می گریزند و هیچ راه فراری ندارند فقط نگاهشان و امیدشان به جانب رحمت پروردگاراست که توبه هایشان را بپذیرد وآنان را مشمول رحمت خویش و شفاعت اهلبیتش نماید.
فهرست منابع و مآخذ
*، قرآن کریم
2-ابن فارس، مقائیس اللغه ،دار الفکر،1399ه.ق، قم، جلدششم
2- احسان بخش، صادق، آثار الصادقین، دفتر تبلیغات اسلامی، 1367، قم.
3-امامی اصفهانی، سید محمود،ثمرات الحیاه، تحقیق ملکی، محمد،فقه، 1380،قم، چاپ دوم، جلددوم
4-انصاری، شیخ مرتضی، ترجمه و شرح مکاسب،ترجمه محسن غرویان، دار الفکر،1389،قم،چاپ اول ،جلد هشتم
5- تویسرکانی، محمد نبی بن احمد، لئالی الاخبار، کتابخانه محمدیه،1374،قم
6-جان بایر ناس، تاریخ جامع ادیان، حکمت، علی اصغر، علمی و فرهنگی،1390 ،قم
7-حیدری نراقی، علی محمد، گنج های بهشتی(چهل حدیث اخلاقی- اجتماعی)، انتشارات مهدی نراقی، چاپ چهارم، 1387، قم.
8-حلی، احمد بن فهد، عده الداعی،تصحیح احمد الموحدی القمی،موسسه تحقیقات و نشر معارف اهل بیت،1343 ،قم .
9-حنبل شیبانی، احمدبن محمد، مسنداحمد، تحقیق درویش، عبدالله محمد، دارالفکر، 1414ق، بیروت.
10-دستغیب، عبدالحسین، برزخ، انتشارات بینش، 1374ش، قم.
11-دستغیب، عبدالحسین، قیامت و قرآن، بی نا، 1362،قم
12-دستغیب، عبدالحسین، معاد، انتشارات اسلامی، 1386، قم
13-دهخدا، علی اکبر، فرهنگ دهخدا، مؤسسه ی لغت نامه ی دهخدا، 1364،تهران ، ج43.
14-دیلمی، حسن بن محمد، ارشاد القلوب، نشرایران، 1333ق،قم.
15-رحیمی نژاد، باقر، صحیفه سجادیه، مشهور، 1383، قم.
16-راغب اصفهانی، مفردات، مکتبه مرتضویه، 1373، قم.
17-سادات، محمد علی، اخلاق اسلامی، نشر ایران، 1371ق،تهران
18- سلیمان بن اشعث، ابوداوود، سنن ابی داوود، تحقیق محیی الدین، محمد، دار احیاء السنه نبویه، 1401 ، بیروت، ج2.
19-سهراب پور، همت، آثار گناهان، انتشارات اسلامی، چاپ هشتم، 1374، قم
20-سیدبن طاووس، محاسبه النفس، نهضت زنان اسلامی، 1362، قم
21-سیوطی، جلال الدین، درّ المنثور فی تفسیرالمأثور، دارالفکر، 420ق،قم
22-شیخ صدوق، امالی، فیضی تبریزی، کریم، انتشارات وحدت بخش، 1384، قم.
22-شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا، ترجمه ی مستفیذ، حمیدرضا، دارالکتب اسلامیه، 1377، تهران.
23-شجاعی، محمد، معاد یا بازگشت به سوی خدا، شرکت سهامی، 1362، قم
24-شیخ صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، محدّث، ابراهیم، نشر اخلاق، چاپ پنجم، 1380، قم.
25-شیخ صدوق، الخصال، سیادت، 1329، قم.
26-شیخ صدوق، فضائل الشیعه، مؤسسه ی امام مهدی(عج)، 1410ق، تهران
27-شیخ صدوق، معانی الاخبار، ترجمه ی محمدی شاهرودی، شیخ عبدالعلی، دارالکتب اسلامیه، 1361، تهران.
28-شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعه، تصحیح و تحقیق ربانیّ شیرازی، عبدالرحیم، مکتبه الاسلامیه، 1386ق، تهران.
29-شیخ طبرسی، ابوعلی الفضل، تفسیرمجمع البیان، بهشتی، احمد، انتشارات فراهانی،
1350، تهران.
30-شیخ طبرسی، ابوعلی الفضل، تفسیرنورالثقلین، انتشارات فراهانی، 1350،قم.
31-صمدی، علی اکبر، آثارگناه درزندگی وراه جبران، انتشارات مسجد مقدس جمکران، چاپ دوم، 1386.
32-طاهری خرم آبادی، سید حسن، شفاعت، بوستان کتاب، بی تا، قم.
33-طباطبائی، سید محمدحسین، ترجمه تفسیرالمیزان، موسوی همدانی، سید محمدباقر، بنیاد علمی و فکری، 1363،قم
34-طبرسی، سید اسماعیل، کفایه الموحدین، معارف اسلامی، 1365، تهران
35-طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، اعتقادات، نشر بغداد، 1384ق،تهران.
36-علی بابائی، احمد، برگزیده تفسیر نمونه، دارالکتب اسلامیه، 1380، تهران
37-علم الهدی، معاد و عدل، بی نا، 1349، قم
38-عمید، حسن، فرهنگ فارسی، امیر کبیر، چاپ چهارم، 1374، تهران.
39-فیض الاسلام، نهج البلاغه، نوین، بی تا، قم.
40-فخرالدین رازی، محمد ابو عبدالله، تفسیرکبیر، خانه کتاب،1389 ،تهران
41-قرائتی، محسن، پرتوی از اسرار نماز، طرح اقامه نماز، چاپ هفتم، 1372، تهران.
42-قرائتی، محسن، پرتویی از نور، مرکز فرهنگی درسهایی ازقرآن، 1388، تهران
43-قمی، شیخ عباس، سفینه البحار، دارالاسوه، چاپ سوم، 1422ق، تهران.
44-قمی، شیخ عباس، مفاتیح الجنان، افق فردا، 1381، قم.
45-قمی البرقی، احمدبن محمدبن خالد، محاسن برقی، دارالکتب اسلامیه،1320ق،بیروت.
46- کفعمی، شیخ نقی الدین ابراهیم بن علی، محاسبه النفس، مؤسسه ی قائم آل محمد، بی تا، تهران
47-کلینی، محمد، اصول کافی، غفاری، علی اکبر، دارالکتب اسلامیه، 1388ق، تهران.
48-کلینی، محمد، فروع کافی، تصحیح غفاری، علی اکبر، دارالکتب اسلامیه،1350، تهران، ج1.
49-مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، دارالکتب اسلامیه، 1302، تهران.
50- محمدی اشتهاردی، محمد، عالم برزخ در چندقدمی ما، انتشارات نبوی، چاپ13، 1385، تهران.
51-محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه همراه با ترجمه ی فارسی، ترجمه ی شیخی، حمیدرضا، 1370، قم.
52-مرکز تحقیقات اسلامی نمایندگی ولی فقیه سپاه، فرازهایی از معارف قرآن، بی نا، 1375، تهران
53-مسلم،ابوالحسن،صحیح مسلم،فؤادعبدالباقی،محمد،دارالحدیث، قاهره،1412ق، ج2.
54-مطهری، مرتضی، جهان بینی توحیدی، صدرا، 1370، تهران.
55- مطهری، مرتضی، عدل الهی، صدرا، 1369، تهران.
56- مظاهری، حسین، معاد در قرآن، شفق، 1371، قم.
57-معین، محمد، فرهنگ فارسی معین، امیرکبیر، چاپ سوم، 1357، تهران، ج3.
58-مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، دارالکتب اسلامیه، تهران، 1376، ج6.
59- مکارم شیرازی، ناصر، تفسیرنمونه، دارالکتب اسلامیه، 1363، تهران.
60- هاشمی، سیدعلی، پرسمان قرآنی معاد،مؤسسه ی بوستان کتاب، چاپ سوم،1385، قم.
61-الهندی، علی المتقی بن حسام الدین، کنزالعمّال، مؤسسه الرساله، بی تا، بیروت.
62- نراقی، ملا احمد، معراج السعاده، آدینه سبز، 1386، تهران.
63- نوری، میرزا حسین،مستدرک الوسائل،مؤسسه آل بیت(ع)،احیاء تراث، 1415ق، قم، ج11
64-نیر نوری،حمید، نقش ایرانیان در تمدن جهانی، بی نا، بی تا،تهران
65- وجدی، فرید، دائره المعارف، دارالمعرفه، بی تا، بیروت، ج2.
66-ورّام، بن ابی فراس، مجموعه ورّام، طبابائی، سیداسدالله، 1375ق، قم.
