پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده

در قران كريم سنت­های الهی يا روش­هاي خاص باري­تعالي براي تدبير عالم هستي با آيات فراواني مشخص شده است. آفرينش موجودات به احسن وجه، هدايت، ارسال رسل، امتحان و امداد الهي، عذاب عاصيان، پاداش و نزول بركات بر مومنان، همگي از جمله سنت­هاي خداوند براي تدبير عالم هستي است. سنن الهی در گروه­هاي مختلف دنيوي و اخروي، مطلق ومقيد، سنن مخصوص جوامع كفر و ایمان طبقه­بندی می­شوند. با بررسي آيات مُبَيِّن سنن، به ويژگي­ها و اصولي خاص كه همچون نخ تسبيحي از ميان تمامي سنن رد شده است، دست می­یابیم. در اهميت بررسي اين اصول همين بس كه با شناخت اين اصول مي­توان قوانين الهي را از ديگر قوانين تمیز داده تا براساس آنها جادة مستقيم زندگي را پيمود و از بيراهه­هاي ضالين و مغضوب عليهم به دور ماند. مؤلفه­هايي چون صحت استناد به باري­تعالي، عدم تبديل و تحويل، قطعيت و تخلف ناپذيري، تداوم در تمامي اعصار و شموليت بر همة افراد، همچون روحي واحد در كالبد تك تك سنن دميده شده­اند. با کنار گذاشتن ويژگي­های مذکور، به آن سنت الهی اطلاق نخواهد شد. در اين پژوهش سعي شده است اصول حاكم بر سنن به صورت جداگانه در آياتي كه در بردارنده سنن متفاوت هستند، تطبيق داده شود. در بيشتر مطالب از تفاسير يا كتبي كه به صورت عام يا خاص به سنن الهي پرداخته­اند، استفاده شده است. هم­چنین سعي شده به چند مورد از شبهاتي كه هنگام بررسي سنن به ذهن خطور می­کند، پاسخ داده شود. شبهاتی مانند: مثل تعارض اختيار انسان با سنن تخلف ناپذير الهي و تعارض سنت رحمت پروردگار با سنت عذاب خطاكاران.

 

كليدواژه­ ها: سنت، تحويل، تداوم، اختيار، جبر، سنن الله، سنت خداوند