پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چکیده

هجرت مورد نظر قرآن و سنت دو مرحله دارد: مرحله اول هجرت از وطن براي فراگيري علم و مرحله دوم، رجعت  و  بکارگیری آموخته­ها. همواره موانعي بر سر راه هجرت­هاي علمي وجود داشته است از قبيل ترس و راحت طلبي، تعلقات و وابستگي، فقدان خودباوري و نشناختن ظرفيت­ها. وقتي هجرت علمي از مسير صحیح خود خارج شود با آسيب­هايي مواجه مي­شود. فرار مغزها كه يك هجرت منفي است  قطعا زيان آور خواهد بود؛ چرا که دانشمندان، عالمان و متخصصان، سرمايه­هاي يك كشور و جامعه هستند و پرورش هر یک از آنها هزينة گزافي براي يك ملت داشته و دارد.

ایجاد شرایط مناسب کار، تحقیق و پژوهش، نظارت صحيح و ارتباط عاطفی، از جمله راه­های  جذب نخبگان و پیشگیری از هجرت منفی آنهاست. مصاديق زيادي از مهاجرت هاي علمي را مي­توان نام برد. قبل از ظهور اسلام در زمان انبيای بزرگوار و يا زمان رسول خدا و ائمه اطهار Dاز هجرت به عنوان وسیله­ای برای تبلیغ و ترویج معارف الهی استفاده می­کردند و يا آنجا كه خود این بزرگواران به خاطر اوج خیرخواهیشان عده­ای را ماموریت می­دادند به سرزمين­هاي ديگر هجرت كنند و آموزه­هاي ناب الهي را تعلیم دهند. بعد از غيبت هم می­توان به هجرت علماي بزرگواري چون شيخ صدوق و شيخ كليني اشاره داشت.

اگر هجرت علمی مورد نظر قرآن و روايات محقق شود آثاري چون خروج از ركود فكري، بالندگي انديشه و بهره­مند شدن از ديد وسيع و واقع نگري را به دنبال دارد. مهاجران علمي مي­توانند با تقویت تقوی و تزكیه نفس، افزایش بصیرت و آگاهی، در تمام جوانب و افزایش سطح علمی خویش، راه  اعتلا و پيشرفت جامعه اسلامي و عزت و سرافرازي اسلام را در پیش گیرند.

 

كليدواژه­ ها: هجرت، مهاجرت علمي، موانع هجرت علمی، آسيب­ هجرت، حوزه علمیه.