پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چکیده

سرشت انسان همواره طالب خیر و سعادت دنیا و آخرت است. همۀ نمازها وسیلة نزدیکی هستند اما نماز شب به دلیل ویژگی­های خاصی که دارد از نور افشانی خاصی برخوردار است که در آیات و روایات بطور مفصل به آن پرداخته شده است. برطبق آموزه­های دینی، عبادت سحرگاهی تمام خیرات را به­دنبال خود می­آورد و پیمودن مسیر قرب الهی در سایة راز و نیاز در دل شب امکان پذیر است.

 خداوند منفعت کامل انسان را در عبودیت خود قرار داده است؛ لذا در راستای نیل به این منفعت، انسان مومن بایستی تمام تلاش خود را بکار بندد تا به نردبان قرب الهی چنگ زند و عوامل سقوط را شناسایی کند.

این اثر با هدف پی بردن به علت­های محرومیت از نماز شب در ضمن بررسی آثار و اهمیت نماز شب در سیره ائمه اطهار، بزرگان دین و اخلاق و رزمندگان اسلام، در پی پاسخگویی به این سوال بوده که چه موانعی سر راه شب زنده داری وجود دارد و سبب سلب توفیق نماز شب می­گردد.

یافته­های به­دست آمده شامل دو دسته موانع درونی و بیرونی می­باشند و پنج راهکار کلی برای رفع این موانع ارائه گردیده است:

از موانع درونی: عجب، جهل و ناآگاهی، ضعف ایمان و اراده و موانع بیرونی: گناه، وسوسه شیطان، پرخوری و لقمه حرام را می­توان برشمرد.

در خصوص راهکارها: معرفت افزایی، پروا پیشگی، رعایت مسائل خواب وخوراک، راه­های جلب رحمت و مساعدت الهی و ایجاد تدریجی ملکه پایبندی به تهجد مطرح گردید که از این میان «افزایش معرفت» بیشترین اهمیت را دارد.

 

کلید واژه­ ها: نماز شب، نماز مستحبی، نافله، سحر، شفع، وتر، مقام محمود، ذکر، تهجّد، محرومیت از نماز شب.