پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

بي‌ترديد مسأله عذاب از ديرباز متوجه زندگي بشري بوده است. عذاب عقوبتي است كه خداوند تعالي براي همۀ انسان‌ها مخصوصاً كافران و خطاكاران در نظر گرفته است كه در قرآن بارها به صورت متعدد به اين مسأله پرداخته شده است و مسلمانان و انسان‌ها را به باز داشتن از آنها تشويق و براي دور نگاه داشتن افراد از گزند گناه راهنمايي كرده و گاه اخباري از گذشته تاريخ انساني داده است در ذيل اين موضوع؛ اما افراد بسياري در مورد شكل و دورۀ زماني نزول عذاب الهي با ترديد روبرو شده و دچار انحراف فكري شده‌اند. حال سؤالي كه اينجا ايجاد مي‌شود آن است كه گونه‌شناسي عذاب الهي با توجه به يكي از آيات ۶۵ سورۀ انعام ﴿ قُلْ هُوَ الْقادِرُ عَلي‌ أَنْ يَبْعَثَ عَلَيْكُمْ عَذاباً مِنْ فَوْقِكُمْ أَوْ مِنْ تَحْتِ أَرْجُلِكُمْ أَوْ يَلْبِسَكُمْ شِيَعاً وَ يُذيقَ بَعْضَكُمْ بَأْسَ بَعْضٍ انْظُرْ كَيْفَ نُصَرِّفُ الْآياتِ لَعَلَّهُمْ يَفْقَهُونَ﴾؛ «بگو او تواناست كه بر شما عذابي از بالا يا زير پايتان بفرستد يا شما را دچار تفرقه و گروه‌ها سازد و شرارت برخي‌تان را به برخي ديگر بچشاند بنگر چگونه آيات را به صورت‌هاي گوناگون بيان مي‌داريم باشد كه آنها فهم كنند» كه به اختصار تمام ساختار سوره آن را در برگرفته است. و در آخرالزمان تحقيق بررسي كنيم كه تا چه حد به آخرالزمان هم ربط دارد. به نظر مي‌رسد اين گونه‌هاي عذاب، به عذاب‌هاي دخاني، برزخي و مادي اطلاق شود. و در آيه به ترتيب زماني بدان توجه داده شده است.