پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

قتل از مهمترين رفتارهاي ممنوعه اي است كه در تمام جوامع انساني جرم شناخته شده است. چرا كه نتيجه ي آن سلب مهمترين سرمايه ي خدادادي يك انسان يعني حيات اوست. قتل بر اساسعنصر معنوي به عمد و غير عمد تقسيم مي شود. قتل عمد قتلي است كه در آن شخص جاني فرد عاقل و بالغي ميباشد كه قصد كشتن انساني را دارد و با وسيله اي كه غالبا كشنده هست به قصد كشتن شخص ديگري ضربه اي به او مي زند كه منجر به قتل شخص ميگردد. در اين قتل قصاص ثابت ميباشد. قتل شبه عمد قتلي است كه شخص جاني قصد زدن فرد را دارد ولي قصدن كشتنش را ندارد كه اتفاقا باعث مرگش ميگردد. در اين قتل قصاص منتفي است و ديه توسط شخص پرداخته مي شود. قتل خطاي محض قتلي است كه فرد نه قصد جنايت به مجني عليه را دارد نه قصد فعل انجام شده ونه نتيجه واقع شده رادر اينجا قصاص منتفي است و ديه توسط عاقله پرداخته مي شود . عاقله در لغت به چند معنايي به كار رفته است . الف عاقله از واژه عقل مشتق شده و به معناي بستن و محكم كردن مي باشد ب عاقله از عقل و به معناي منع و نگاهدارنده و مواظبت كننده است. ج عاقله از عقل در روايت به معناي ديه به كار رفته است. ضرورت پرداختن به موضوع مسئوليت پرداخت ديه در قتل خطاي محض به اين علت است كه موضوع ديه و مسئوليت عاقله در قانون مجازات اسلامي بيان شده بنابراين بررسي تجزيه و تحليل كارشناسانه موضوع ميتواند براي قانون گذاران كشور مفيد باشد. ما در اين تحقيق به بررسي صحت و سقم ادعاي وارد شده در مورد عاقله پرداختيم و نظر نهايي راآورديم.