پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

بي‌شك، در ميان نهادهاي اجتماع، نهاد خانواده از نقش بي‌بديلي برخوردار است؛ چراكه در اين نهاد زمينه‌هاي بروز استعدادهاي فرزندان فراهم شده و تمام هم‌وغم اوليا معطوف به سعادت و تعالي آنان بوده و در اين راه از هرگونه تلاش مادي و معنوي فروگذار نمي‌‌كنند؛ از همين رو، در كارها و فعاليت‌هاي خود در جهت سعادت فرزندان استفاده از دعا را سرلوحۀ قرار مي‌دهند. بايد دانست كه استفاده از «دعا» در جهت تعليم و تربيت فرزندان و رسيدن آنان به سعادت دنيوي و اخروي تا آنجا درخور اهميت است كه حتي اولياي الهي و رهبران معنوي انسان‌ها نيز خود را از آن بي‌نياز ندانسته و در هر فرصتي دست نياز به درگاه خالق بي‌نياز برده و از آن ذات يگانه و قادر، در اين راستا طلب امداد نموده‌اند. در اين تحقيق تلاش شده‌، با بررسي انواع ادعيه والدين براي فرزندان كه در منابع قرآني و روايي آمده‌است؛ با روش توصيفي به شيوۀ كتابخانه‌اي دسته‌بندي شود تا مسير راهي شود براي پدر و ماداراني كه خواهان فرزنداني شايسته‌اند كه سبب باقيات و صالحات آنان شوند. ازاين‌رو، در اين پژوهش دعاهاي والدين به دو دستۀ معنوي و مادي تقسيم شده‌ و برآورد تحقيق آن است كه تعداد دعاهاي معنوي با مضامين تربيتي نسبت به مادي بيشتر است كه دربردارندۀ دعاهايي است كه حتي پيش‌از تولد و انعقاد نطفه فرزند را دربرگرفته و نشان از جايگاه و اهميت تربيت فرزندان است. دعاهاي معنوي شامل دعاهاي توحيدباوري است كه به دو دستۀ كلي قابل تقسيم است. يك دسته با عنوان عقيدتي-معرفتي كه خود زير عناوين موحد بودن، تسليم محض خدا بودن، امام و پيشواي مسلمانان شدن، دوستي با دوستان خدا دشمني با دشمنان خدا، مؤمن و شيعۀ آل‌محمد(ص) بودن، عاقبت‌به‌خيري و بصيرت داشتن را دربرگرفته‌است و دستۀ ديگر با عنوان اخلاقي–رفتاري كه زير عناوين دوري از شرّ شيطان، دوري از بت‌پرستي، ذريۀ طيبه و رضي، نيكوكار بودن، برپاكنندۀ نماز، تعليم و تزكيه و حكمت آموختن توسط فرستادۀ خدا را در خود جاي داده‌است و ازطرف ديگر، نتيجۀ دعاهاي مادي چه در بعد فردي كه شامل گونه‌هاي سلامتي جسم و جان، طول عمر، فراواني روزي و وارث نيكو بودن تقسيم مي‌شود و چه اجتماع كه تنها امنيت جامعه فرزندان و محبوبيت اجتماعي است، مقدمه‌اي براي رسيدن به دعاهاي معنوي و رستگاري ابدي است.