پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

رسيدن به بطن و كنه واژگان قرآن به روشي نياز دارد كه مقصود خداوند را به درستي بيان‌كند، امروز علمي به نام معناشناسي كه ظهورش از يك قرن كمتر مي‌باشد، بررسي معنا را بر عهده دارد. معناشناسي، بخشي از زبان‌شناسي است كه به كشف معاني ذخيره شده در بطن واژگان قرآني مي‌پردازد و با بهر‌ه‌گيري از ارتباط واژگان با يكديگر در تمام آيات الهي به مطالعه جهان‌بيني قرآني واژه مي‌پردازد. نگارنده تحقيق، به علت علاقه به بحث معناشناسي اين موضوع را انتخاب كرده است و با پژوهش و مطالعه، متوجه شده كه واژه «غضب الهي» در قرآن، بررسي معناشناسانه نشده است. پس براي به دست‌آوردن مراد جدي خداوند متعال از اين واژه به تحقيق ذيل اين موضوع پرداخته است. در پژوهش حاضر، واژه غضب الهي در قرآن به شيوه ايزوتسو با روش معناشناسي قومي، فرهنگي كاوش شده است. در ابتدا، معناي اساسي غضب الهي در كتب لغت و اشعار جاهلي به دست مي‌آيد، پس از آن واژه‌هاي مترادف نسبي يعني سخط، مقت، بطش و اسف و واژه‌هاي متضاد نسبي يعني حلم، رضا، عفو و واژه‌هاي فعال و منفعل شناسايي شده و سپس ميدان‌هاي معناشناسي ترسيم مي‌شود. در نهايت به وسيله مطالعات متني و تحليل شبكه معنايي به كشف جهان‌بيني قرآني واژه و معناي نسبي آن پرداخته مي‌شود. معناي اساسي غضب الهي «كيفر و عقاب گنهكاران بدون آن‌كه تغيير حالتي در خداوند ايجاد شود» و معناي نسبي اوليه آن عبارت است از «كيفر و عقاب الله است كه عدم عفو و گناهان داراي عذاب آخرت يعني كفر، ظلم، شرك، نفاق، تكذيب و عدم توبه، علت آن است». «ظلم»، كانوني‌ترين واژه غضب الهي مي‌باشد و همه واژگان بيان شده در اين تعريف از وازه‌هاي كليدي غضب الهي در قرآن هستند.