پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

رسيدن به سعادت دنيوي و اخروي در گرو رضايت پروردگار است و خداوند يكي از موارد تجلي اين هدف را رعايت ادب و بزرگداشت مقام پيامبر معرفي مي كند. آيات اوليه سوره حجرات(1-5) به خوبي چگونگي رعايت ادب در محضر پيامبر را تبيين مي كند. همچنين، رعايت نكات ادبي و بلاغي براي نشان دادن اهميت تفخيم شأن پيامبر در كنار نكات روايي، كلامي، اخلاقي و آثار دنيوي و اخروي آن وجود دارد. به همين جهت، تحقيق حاضر به بررسي و تحليل آيات ادب حضور در محضر پيامبر (صلي الله عليه و آله) در آراي مفسران فريقين، به روش توصيفي ـ تحليلي و با استفاده از ابزار كتابخانه اي مي پردازد. نتايج تحقيق نشان مي دهد كه با توجه به آيات اول سوره مباركه حجرات، مفسران شيعه و اهل سنت اتفاق قول دارند كه تعظيم شأن پيامبر گرامي اسلام موجب رضايت خداوند بوده و عدول از اين اصل زمينه حبط اعمال را به وجود مي آورد. ادب بايد در مراحل قلب، نيت، گفتار و رفتار انسان باشد و پيوسته آن را اظهار كند؛ زيرا، طبق مضمون «بين يدي الله و رسوله» پيامبر، همسنگ با خداوند قرار داده شده و تعظيم، تفخيم پيامبر در هر حالتي خصوصا در نحوه خطاب كردن و صدا زدن واجب است. مسلمانان موظف هستند صداي خود را در حضور پيامبر پايين بياورند؛ صحبت نكنند تا زماني كه پيامبر، خودشان از حجره خارج شوند و اراده سخن كنند؛ از سخنان، اوامر و انجام اعمال بر پيامبر جلو نيافتند؛ ايشان را با اسم كوچك صدا نزنند. در صورتي كه مطابق شأن فرستاده خداوند با وي رفتار شود، خداوند مژدۀ «لهم مغفره و اجر كبير» را به آنها داده است. همچنين، رعايت ادب حضور، فقط به زمان حيات پيامبر، محدود نمي شود بلكه بعد از مرگ و حيات اخروي نيز ادامه مي يابد.