پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

درباره معناشناسي واژه «ضرب» در منابع و كتب ديني سه نگاه عمده در مورد، حكم كتك زدن و تنبيه بدني وجود دارد؛ در نگاه اول مشروعيت تنبيه بدني زن در صورت عدم تمكين خاص يعني ممانعت او در امور جنسي است. نگاه دوم اين است كه آيه شريفه در مقام اعطاي مجوزي به زوج براي تنبيه زني است كه از اطاعت وي در امور منزل اجتناب مي‌كند و سومين نگاه اين است كه آيه مباركه مطلق بوده و به زوج اين اختيار را داده است كه همسر ناشزه اش را تنبيه كند، چه دليل آن عدم تمكين باشد چه سرپيچي باشد؛ همچنين اين حكم به منظور حل مشكلات در داخل خانه و جلوگيري از بروز آن در خارج از خانه ايجاد ‌شده ‌است؛ و شرايط اجراي اين حكم به اين صورت است كه حد آن ملايم‌ترين نوع كتك و تنبيه باشد و نبايد به بروز كمترين آسيب فيزيكي بر روي جسم زوجه منجر شود؛ همچنين نكته مهم در اجراي اين حكم، موقت بودن آن است، به اين معنا كه تنبيه فيزيكي چه با نتايج مثبت و چه با نتايج منفي، بايد در اسرع وقت متوقف شود. البته اجازه ضرب و تنبيه بدني ملايم و در كمترين حد در مورد نشوز و عدم تمكين زوجه از زوج در مسائل جنسي است، ولي تنها پس از عدم اثربخشي دو مرحله قبلي كه شامل توصيه و امتناع از رابطه جنسي مي‌شود، استفاده مي‌شود؛ عبارت «ضرب» در اينجا به معناي كتك زدن استفاده‌ شده‌ است، اما مقابل اين عبارت، تفاسير ديگري نيز وجود دارد مانند «قطع» به معناي قطع ارتباط و اعراض و قهر از خانه و گاهي نيز به معناي نوازش آمده است. بنابراين مسئله اصلي در اين پژوهش، تبيين معناشناسي ضرب زوجه در قرآن كريم با تأكيد بر ديدگاه‌هاي جديد با روش گردآوري داده‌ها به صورت كتابخانه‌اي و روش پردازش، به شيوه توصيفي-‌تحليلي ‌است. در نتيجه يافته‌هاي اين پژوهش نشان مي‌دهد كه برخي از فقها معتقدند كه ضرب به معناي ترك خانه و كناره‌گيري است؛ اما آيه 34 سوره نسا به صورت روشن مطرح مي‌كند كه زوج مي‌تواند زوجه خود را تنبيه بدني كند، در صورتي كه خوف از نشوز زوجه داشته باشد؛ اما تنبيه بايد به حدي باشد كه موجب تلف يا نقص عضو نشود و به ديه و قصاص منتهي نگردد.