پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده فناوري هاي توليد حيوانات تراريخته به عنوان يكي از زمينه هاي تحقيقاتي در شاخه زيست فناوري به حساب مي آيد كه در دهه ي اخير از سرعت رشد بسيار زيادي بر خوردار شده است. حيوان تراريخته، موجودي است كه يك «ژن عملكردي برون زاد» به آن منتقل شده است. اين ژن عملكردي در نهايت باعث خواهد شد يك يا چند صفتي كه قبل از آن متعلق به آن موجود نبوده است در جاندار به وجود بياييد. براي توليد حيوانات ترانس ژنيك از روشهاي گوناگوني استفاده مي شود كه هر يك از آنها داراي معايب و محاسني هستند، در اين شرايط تلاش براي دستيابي به روش‌هاي است كه حتي المقدور معايب كمتري به دنبال داشته باشند. عليرغم توسعه روز افزون اين فناوري و همچنين كاربرد‌هاي متعدد آن در حوزه‌هاي پزشكي، صنعت غذايي و... ، اما به دليل عدم تبيين دقيق حكم فقهي بر مبناي ادله شرعي همچنان توليد حيوانات ترانس ژنيك با چالش هايي روبرو است، چرا كه از طرفي بر اساس مباني نظري و علمي حيوانات داراي درك و شعور هستند و از طرفي دين مبين اسلام براي حيوانات حق و حقوقي را قرار داده است كه اين امر تصرف بشر در اين حوزه را با محدوديت هاي روبرو مي‌كند و همچنين وجود شبهات كلامي از جمله احسن بودن نظام آفرينش، شيطاني بودن تصرفات در مخلوقات و... نيز بر اين چالش دامن مي زند. براي روشن شدن مبناي فقهي اين مسئله لازم هست، دلايل قائلين به جواز و همچنين دلايل مخالفين جواز بررسي شود. يافته هاي تحقيق حاكي از آن است كه دلايل موافقين از جايگاه قوي تري برخوردار است.