پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

تصويرسازي منطبق بر داده‌پردازي معنائي، از جمله مسائلي است كه در قرآن كريم موردتوجه قرار گرفته كه در تصاوير قرآني‌ با اسلوب ايجازگونه خود؛ با كلماتي‌ اندك، مفاهيم‌ و معاني‌ بسياري را به‌ مخاطب‌ منتقل‌ مي‌كند؛ لذا اگر مردم با كلام و محتوايي فاقدِ تصوير مواجه مي‌شدند كه فقط ذهن و عقل آنان را مخاطب مي‌ساخت، اين كلام نمي‌توانست چندان اثرگذار باشد بنابراين‌، قرآن با استفاده از روش تصوير و ترسيم‌ حقـايق‌ عقلـي‌ و معنـوي در قالـب‌ محسـوس، توانسته‌ است‌ بذر اعتقاد را در دل مردم‌پرورش دهد. خداوند محتواهاي نوراني خود را از راه تصويرگري و پردازشِ خلاقانه‌ي مضامين به نمايش گذاشته و از رهگذر اين آفرينش‌ هنري، معني و مفهوم موردنظر را براي مخاطب به وجهي نيكو جلوه‌گر مي‌سازد. تحقيق حاضر با روش توصيفي و تحليلي و با استفاده از منابع معتبر به اين نتايج دست‌يافته است كه قرآن كريم به‌عنوان يك متن ادبي در شيوة بيان؛ در سراسر قرآن از جمله سوره قصص؛ تمام اسلوب‌هاي زبان ادبي را به كار گرفته كه يكي از اين ابزارهاي بياني قرآن، تصويرسازي هنري با استفاده از تشبيه، مجاز و استعاره و كنايه است. در اين تحقيق كه تصويرسازي هنري در سوره قصص مورد بررسي قرار گرفته است؛ قرآن كريم جهت بيان اغراض خويش بعضي از وقايع تاريخي، زندگي پيامبران الهي و اقوام گوناگون را در قالب‌هاي ادبي ويژه‌اي به تصوير كشيده و مخاطب خود را به‌گونه‌اي تحت‌تأثير اقوالش قرار داده به‌طوري‌كه مخاطب با شخصيت‌هاي داستاني هم‌زاد پنداري كرده است. اگر جملات در قالب‌ تصوير ارائه‌ شوند، مي‌توانند انتقال‌دهندة فصل‌ مشبعي‌ از معارف و معاني‌ باشند. معاني‌ ذهني‌ و مفاهيم‌ اخلاقي‌ صرف، در پرتو اين‌ تصاوير جان مي‌گيرنـد و روح حيات و حركت‌ در آنها دميده و در خدمت‌ كاركرد ديني‌ قرار مي‌گيرنـد. همين‌طور حقايق كلي مربوط به‌ امورات غيبي‌ به‌واسطه تصاوير قرآني‌ به‌ صورتي‌ قابل‌درك و در تصاويري جزئي نمايان مي‌شود.