پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده يكي از حقوق مالي واجب خمس است كه از تدابير دين مبين اسلام در رفع نيازهاي مالي جامعه مي باشد كه قرآن مجيد وجوب آن را به صراحت بيان نموده است. با توجه به اختلافاتي كه در وجوب خمس در عصر غيبت، موارد مصرف آن بين فقهاي اهل سنت وشيعه وجود دارد و ضرورت دارد كه پژوهشي راجع به ديدگاه فقهاي شيعه و اهل سنت، در اين زمينه انجام شود از اين روي، هدف از اين پژوهش نقد وبررسي خمس از منظر ديدگاه شيعه واهل سنت در قالب يك تحقيق كتابخانه‌ اي _ توصيفي و با استفاده از آيات وروايات و كتب فقهي مي باشد. تحقيق حاضر متشكل از چهار فصل كه در فصل اول آن كليات و واژگان مربوط به موضوع بيان شده ودر فصل دوم قلمرو خمس از ديدگاه شيعه و ادله آن پرداخته ودر فصل سوم ديدگاه اهل سنت درباره خمس و ادله ي آن و در فصل پاياني تفاوت وشباهت هاي شيعه واهل سنت در رابطه قلمرو خمس پرداخته شده است. حاصل سخن اينكه آنچه بين شيعه و اهل سنت مشترك ومسلم است وجوب خمس بر غنايم جنگي است،ولي شيعه با توجه به ظاهر آيه خمس و نظر به عرف ولغت ، علاوه بر غنائم جنگي ، خمس هر چيزي را كه بر آن در عرف و لغت ، غنيمت وفوايد صدق مي كند، واجب مي داند و امااكثر اهل سنت وجوب خمس را فقط بر اموال جنگي منحصر كرده اند ، اگرچه برخي از آنها خمس را گنج و برخي ديگر اشياء نيز لازم مي دانند همچنين در جريان اين پژوهش به نكات اشتراك وافتراق فقهاي شيعه و اهل سنت پيرامون خمس اشاره شده است.