پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

در صحيحه زراره از امام باقر عليه السلام آمده است: اسلام بر پنج پايه بنا شده؛ نماز، زكات، حج، روزه و ولايت، زراره مي پرسد كدام يك برتر است؟ امام فرمود: ولايت، زيرا كليد آن‌هاست و صاحب ولايت رهنمون بر آن‌ها خواهد شد. مكتب تشيع از روز نخست بر همين اساس پي ريزي شده و مسأله ولايت كبري در شخص شخيص پيامبر خدا تحقق يافته و آن حضرت رهبري ديني سياسي امت را بر عهده داشته و همچنان پس از وفات وي در امامت امامان معصوم عليهم السلام ادامه داشته است. اين ويژگي، مكتب تشيع را از ديگر فرقه‌هاي اسلامي جدا ساخته از اين رو بايد اين شاخصه پس از دوران حضور ائمه و در دوران غيبت ايشان ادامه يابد. در دوران غيبت كه امت از رهبري مستقيم امام معصوم محروم شده است، ضرورت ايجاب مي‌كند تا كساني كه شايستگي دارند اين مهم را بر عهده گيرند و رهبري ديني و سياسي همچنان برپا باشد، زيرا برپايي نظام بدون رهبري صحيح و شرع پسند امكان پذير نيست. در اين نوشتار به دنبال بررسي تطبيقي حوزه اختيارات ولايت فقيه در زمان غيبت ائمه عليهم السلام بوده ايم از اين رو كلام دو تن از فحول فقها را در اين موضوع مورد بررسي قرار گرفته كه عبارتند از علامه ملا احمد نراقي و فقيه عاليقدر آيت الله خويي رحمه الله. در فصل اول به كليات بحث كه شامل تعريف ولايت و انواع آن پرداخته و آن را از منظر علما در اعصار مختلف به صورت اجمال مورد بررسي قرار گرفته است. در فصل دوم ادله اثبات ولايت فقيه و قلمرو اختيارات او از منظر ملا احمد نراقي مورد تحقيق واقع شده است. در فصل سوم نيز نظر آيه الله خويي را مورد بررسي قرار داده و تعريف ايشان از ولايت و حكومت و اختيارات ولي فقيه را تبيين شده است. فصل چهارم شامل جمع بندي و ارائه نتيجه از تطبيق نظر اين دو بزرگوار خواهد بود.