پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

ايران، كشوري است كه به سبب تاريخ چندين هزار ساله خود، فرهنگ و آداب و رسومي بسيار غني دارد. تاريخ اين سرزمين، شاهد حكمراني حكومت‌هاي مختلفي از جمله قاجار بوده است. در ميان شهرهاي ايران، اقليم يزد يكي از مناطقي ست كه به علت قدمت بسيار، مورد بررسي پژوهشگران داخلي و گردشگران خارجي قرار گرفته است. استان تاريخي و كويري يزد در ميان استان‌هاي ديگر ايران همواره به مذهبي بودن و محكم بودن پايه‌هاي اعتقادي ديني شهرت داشته است. به گواه تاريخ احساسات و تعهدات مذهبي در بين مردم اين اقليم همواره بسيار راسخ‌تر از مردمان ديگر شهرهاي ايران بوده است. يكي از ويژگي‌هاي منحصر به فرد اين خطه، زندگي توامان مسلمانان و زرتشتيان در طول تاريخ ايران پس از اسلام مي‌باشد. آداب و رسوم اين اقليم در عصر قاجار كه با حضور طولاني مدت و بيش از پيش جهان‌گردان اروپايي در كنار شروع آزادي‌هاي بيان اعتقادي زرتشتيان همراه بوده، مورد سؤال است. پژوهش حاضر با هدف كنكاش در آداب و رسوم شيعيان اقليم يزد در عصر قاجار، با روش توصيفي تحليلي و بررسي كتب تاريخي مربوط به زمان قاجار انجام شده است. نگارنده پس از بازشناسي معناي آداب و رسوم، به بررسي دو معناي يزد و قاجار پرداخته است. سپس رفتارهاي اجتماعي و آداب و رسوم مذهبي، ملي مناسبتي و اقتصادي معيشتي شيعيان اقليم يزد در عصر قاجار را مورد بررسي قرار داده است. بازشناسي آداب و رسوم شيعيان اقليم يزد، حفظ حداكثري اين سرمايه فرهنگي غني و اصيل در سايه حضور پررنگ علماي ديني و بركت وجود امام زاده‌هاي مختلف در سطح اين شهر و اقليم از نتايج اين پژوهش است.