پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده دربارة معناي مرادِ «اخبار مَنْ بَلَغ» اختلاف نظر وجود دارد . اين اختلاف در تعيين ماهيت مسئلة مورد بحث در اين احاديث مي باشد . اخبار من بلغ ، مهم ترين مستند براي قبول وپذيرش قاعده تسامح در ادله سنن مي باشد . برخي از علماء بعنوان مخالفان حجيت اخبارمن بلغ ، اين دسته از احاديث جعلي دانسته و اصل روايات را معتبر نمي دانند وقائل به حجيت اخبار من بلغ نيستند . برخي هم بعنوان موافقان اخبار من بلغ ، حجيت آنرا پذيرفته اند ، از اين رو نيازي به بررسي سند آن‌ها نمي بينند . برخي ازروايات من بلغ ، متواتر هستند و برخي مستفيض كه به سند آنها بررسي ميشود . ادله موافقان حجيت اخبارمن بلغ عبارتند از اينكه : اين اخبار صحيح هستند و عمل مشهور ضعف سند برخي ازاين روايات را جبران ميكند و اخبار من بلغ متواترند . با ارزيابي رجالي اخبار من بلغ و درجه صحت و اعتبار آ نها، مشخص ميشود كه روايت صحيحي در ميان آ نها وجود ندارد و تنها يك روايت قابل اعتماد است كه آن هم «حسنه هشام بن سالم » است .مخالفان حجيت اخبار من بلغ ، براي رد كردن آن دلايلي مطرح كرده اند ، از جمله اين‌كه اخبار من بلغ با آية شش سورة حجرات كه بر لزوم تحقيق و بررسي خبر فاسق تأكيد مي‌كند ، همخواني ندارد .مكلفي كه مطابق مفاد خبري غير موثق دال بر ترتب ثواب براي عملي خاص، آن عمل را انجام ميدهد، در حقيقت در جعاله اي وارد ميشود كه بر اساس آن ، انجام دادن عمل به اميد دستيابي به ثواب ، مستلزم دريافت آن ثواب است . درنظر برخي ، اخبار من بلغ بر ارشاد به حكم عقل وبرخي بر تفضل وبرخي انقياد ، عده اي ذات عمل نه متعلق عمل دلالت دارد . ازنگاه برخي اخبار من بلغ يك مساله اصولي است كه بكارگيري واجراي آن اختصاص به مجتهد دارد و مقلد از آن بهره اي نمي برد . بنابراين مخاطبين آن فقط مجتهدين هستند . ولي در نگاه برخي ديگر مخاطبين اخبار من بلغ هم مجتهدين هستند و هم مكلفين .