پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

با شروع فتوحات اسلامي و رفتن مسلمانان به سرزمين هاي شام، مناطقي از امپراتوري روم شرقي در زمان خليفه ي دوم گشوده شد. بر خلاف امپراتوري ساساني در ايران كه با ورود اسلام به كلي رو به اضمحلال رفت، امپراتوري روم شرقي تا مدت ها با مسلمانان در تعامل بود. استقرار مقر حكومت اسلامي در دمشق توسط معاويه خليفه ي اول امويان موجب شد اين مراوده به صورت استخدام نيروهاي دولتي، نظامي و خدماتي رومي در دربار ادامه يابد. ثمره ي رفت و آمد هاي مسيحيان رومي در دربار خلفاي اموي تاثيرات متعدد سياسي- نظامي را در پي داشت. علاوه بر ورود رسمي روميان در دربار اموي شاهد آزادي هاي اجتماعي و فرهنگي مسيحيان در حكومت امويان هستيم كه به علت سياست هاي تساهل و تسامح بني اميه نسبت به اهل ذمه پيش گرفته شده بود. اين آزادي عمل موجب تاثيرات فكري- فرهنگي و اقتصادي- اجتماعي در ميان مسلمانان بود. بررسي هاي انجام شده نشان مي دهد كه به دليل ساختار قبيله اي جامعه ي آن زمان نفوذ روميان در دربار بيشتر به صورت خانوادگي و در مواردي به صورت فردي بوده است. از خاندان هاي پر نفوذ در دربار امويان مي توان به خاندان منصور و خاندان گومويي اشاره كرد. به طور كلي اين تاثيرات پيامدهاي مثبت و منفي را براي مسلمانان در پي داشت. در موارد مثبت آن الگو برداري از سيستم حكومت داري روميان موجب افزايش رفاه و بهبود امور دولتي و مملكت داري در جهان اسلام شد. و در موارد منفي آن دخالت هاي سياسي و نظامي روميان در امور حكومتي امويان صدمات و ضربات جبران ناپذيري را بر بدنه ي اسلام و عقايد مسلمانان وارد كرد.