پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده راهيابي به عمق معناي واژگان قرآن نيازمند روشي است كه مراد خداوند حكيم را به درستي تبين نمايد. امروزه معنا شناسي كه از ظهور آن به عنوان يك علم كمتر از يك قرن مي‌گذرد، وظيفه‌ي بررسي معنا را بر عهده دارد و با رويكرد و مباني جديد، معنا را مورد مطالعه قرار مي‌دهد. اين روش در ميان مستشرقان همانند ايزيتسو و برخي از محققين علوم اسلامي به كار گرفته شده است. نظر به اهيمت اين مسئله محقق با روش توصيفي- تحليلي به بررسي واژه هلك پرداخته است. نتيجۀ بررسي معنا شناسي واژگاني هلك بر پايۀ معناي اساسي و با مطالعۀ فرهنگ قومي عرب جاهلي پيش از اسلام و جهان بيني حاكم برآنها، اين است كه اين واژه در پيش از اسلام كاربرد داشته وداراي يك وجه جامع معنايي و آن از بين رفتن و عدم بقاء ميباشد . بنابر اين معناي اساسي آن عبارت است از، ازبين رفتن و سقوط حيات در موجوداتي كه داراي روح مي‌باشند كه اين ساقط شدن حيات گاه به صورت اختياري و گاه به صورت غير اختياري است و در ساير كائنات كه داري روح نمي‌باشند زماني كه واژۀ هلك در آنها به كار برده مي‌شود، اين عدم حيات و بقاء به صورت مجازي براي آنها منظور مي‌باشد. با كشف واژه‌ها و عبارت‌هاي مترادف، متضاد، فعال، منفعل، لازم و تشكيل ميدان‌هاي معنايي و تحليل آن، يافتن واژه‌هاي كليدي و كانوني و جهانبيني حاكم بر اين واژۀ هلك در قرآن، معناي نسبي هلك در بافت و جهان‌بيني قرآن عبارت است از عذاب الهي كه انسان‌ها به واسطۀ ظلم بزرگ كه آن عدم ايمان به خدا مي‌باشد، مستحق آن مي‌شوند. اين عذاب در زمان معين و پس از اتمام حجت خداوند بر بندگان توسط كارگزاران هلاكت و به وسيلۀ ابزار هلاكت انجام مي‌گيرد كه در پي آن انسان فاقد حيات مي‌شود و اين هلاك شدن براي انسان ضلالت ،گمراهي ، ضرر و تباهي به ارمغان مي‌آورد و پس از آن به سوي خداوند باز مي‌گردند و ديگر به دنيا باز نمي‌گردند. در مطالعات متني، الله، انسان، عدم ايمان، ظلم، زمان معين و عذاب در كانون واژه‌هاي كليدي همچون اتمام حجت، ضلالت و گمراهي، ضرر و تباهي و نبودن ناصر، بازگشت به سوي خدا و عدم بازگشت به دنيا و.... قرار گرفته است. واژه‌هاي كليدي: معناشناسي، معناشناسي قرآن، معناشناسي واژه هلك، مطالعات متني.