پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

همدان طي تاريخ پرفرازونشيب خود همواره پذيراي اقوام و گروه‌هاي مختلف قومي و مذهبي بوده است كه اهل تصوف از آن گروه‌ها و قديمي‌ترين آن‌ها است. همدان به دليل قرار گرفتن در مسيرهاي ارتباطي اصلي و موقعيت طبيعي و جغرافيايي خود همواره موردتوجه صوفيان بوده است. فعاليت و نفوذ صوفيان و افزايش جمعيت آنان باعث شكل‌گيري انشعابات فرقه‌اي گرديد و با اثر از سياست‌هاي حاكمان قاجاري و حاكمان محلي بين آن‌ها درگيري‌هايي شكل گرفت. اين پايان‌نامه باهدف بررسي وضعيت صوفيان همدان در دوره قاجار با رويكردي تحليلي و نظري و روش كتابخانه‌اي و توصيفي انجام‌گرفته است. اهل تصوف در قرن هشتم زيربناي فكري نهضت‌هاي علوي بود و تا استقلال صفويه داراي قدرت بود اما با درگيري‌هايي كه در فرقه‌هاي تصوف در اين دوران رخ داد ضعيف گشته و در دوران قاجار دوباره به اوج خود بازگشت. بررسي وضعيت صوفيان در دوره قاجار و به‌خصوص بررسي وضعيت صوفيان همدان در اين دوره مسئله اصلي پژوهشگر مي‌باشد، با توجه به يافته‌هاي پژوهش مي‌توان بيان كرد كه صوفيان همدان در دوره قاجار علي‌رغم تمام اتفاقات و حوادث ناگوار و درگيري‌ها و نزاع‌ها با متشرعين، دوران پررونقي را طي كرده است پرسش اصلي در اين پژوهش اين است كه وضعيت اجتماعي صوفيان همدان در دوره قاجار چگونه بوده است؟ وضعيت و جايگاه سياسي و فرهنگي صوفيان در دوره قاجار چگونه بوده است؟