پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

چكيده: موضوع پژوهش تأثير متقابل تقوا و حفظ كرامت انساني از ديدگاه آيات و روايات است. كرامت به معناي دوري از پستي و فرومايگي است، كه نقطۀ مقابل دنائت، ذلت و خواري است. كرامت حقيقي در اطاعت و بندگي حق تعالي است كه آدمي را بالا مي‎برد و به سعادت كه همان زندگي پاك و ابدي است مي‌رساند. كرامت بالاترين جايگاه معنوي است كه انسان به آن دست مي‌يابد و هر كسي از كرامت بيشتري برخوردار باشد، ارزش و جايگاه بالاتري دارد، چرا كه همۀ خوبي‌ها در كرامت جمع شده است؛ در سوره حجرات آيه 13 آمده است: «إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاكُمْ». تقوا نيز يك صفت روحاني و باطني است كه قبل از هر چيز بايد در جان انسان مستقر شود و انسان را از گناه و نافرماني باز دارد. تقوا مانند محرك اصلي جامعه براي دستيابي به كمالات و ارزش‌هاي الهي و فاصله گرفتن از پليدي است. كسي كه تقواي الهي داشته باشد از بن‌بست گرفتاري نجات پيدا مي‎كند. بررسي تأثير تقوا و حفظ كرامت ايماني است كه با هدف كشف نگرش و باورها و شناسايي تقوا به عنوان ابزار سنجش در مسير سرنوشت‌ساز در پرتوي آيات قرآن كريم و روايات طبقه‌بندي آن انجام شده است. يكي از عوامل گسترش اسلام و نفوذ آيين نبوي در دل‌ها اين بود كه معيار و شرافت برتري انسان‎ها از جهات مادي به جنبه‌هاي ارزشي تغيير يافت. همچنان كه تقوا داراي درجه و مراتبي هست، ولي بهره‎مندي از آن يكسان نيست. در اسلام تقوا خود به عنوان يك هدف ارزشمند مطرح شده كه عامل سعادت و رستگاري انسان‌ها است. بنابراين در صدد اين هستيم كه معيار برتري و شرافت را از نگاه قرآن و اولياي الهي بشناسيم و موازين ملاك‎ها و سبقت در خير و پيشگامي در عمل داشته باشيم اين تحقيق توصيفي است. خداوند به انسان كرامت بخشيده است و درجات عالي‌تر اين كرامت با رعايت تقوا حاصل مي‌شود و از طرفي به عنوان شاخص كرامت خاصه نزد خداوند محسوب مي‌شود. بنابراين، فقط تقواست كه معيار و مدار ارزش‌هاي اصيل اسلامي، انساني و كمالات روحي بوده و تنها راه رسيدن به مقام قرب الهي و كرامت نفساني است. كليدواژه‎ها: تأثير تقوا، كرامت و ايمان، انسان و كرامت ذاتي.