پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

يكي از اساسي‌ترين بحث‌ها در حوزه دين‌پژوهي، مسئله‌ي شناخت خداوند و اسماي حسناي اوست. جود و كرم از جمله صفات فعلي پروردگارند كه از متن فعل انتزاع مي‌شوند. لذا ذات اقدس اله، وقتي به اين اسماء ناميده مي‌شود كه مظهر امكاني موجود باشد. از سوي ديگر، با مروري اجمالي در كلام الهي و ادعيه‌ي امام سجّاد، اين مسئله روشن مي‌شود كه گوهر اصلي انسان، شريف و كريم است و خداوند وي را بر بسياري از مخلوقات برتري بخشيده است. اين مقام تا به آن‌جا است كه خداوند، اوصاف جود و كرم را در وجود او به وديعت نهاده است و انسان مختار بنا بر ظرفيت‌هاي وجودي خويش، توانايي به فعليّت درآوردن اين اسماء را در خود دارد. در اين صورت، صادره‌هاي انسان در تمام مصادرش از نيّات گرفته تا اخلاقيات و عواطف، نمونه‌هايي از تجليّات اين صفات مي‌شوند. در قرآن كريم و صحيفه‌ي سجّاديه علاوه بر اين نمودها، مي‌توان جلوه‌هاي جود و كرم الهي را از زمان قبلِ خلقت بشر و دوران بعد از خلقت، تا ورود او به جهان آخرت و رسيدن به بهشت و جهنم مشاهده نمود. ايجاد جهان هستي با جميع مواهبش و نظام‌هاي دنيوي و اخروي با تمام شئوناتش به همراه زمينه‌هاي دست‌يابي به برجسته‌ترين منازل كرامت، مصاديقي از مظاهر جود و كرم خداوند بر نوع انسان است كه بهترين ساختار وجودي و ويژگي‌هاي معرفتي را دارد. در حقيقت از مقتضيات جود و كرم خداوند بر بندگانش، اين است كه هر ذي حقي را به حقش رسانيده و هر طغيان‌گري به طغيانش گرفته شود. در نگاه كلي، انسان با انتخاب محور تقوا يا شهوت، جهت‌گيري كلي خود را براي زندگي رقم مي‌زند، به گونه‌اي كه جلوه‌ي اين جهت‌گيري را مي‌توان در ابعاد وجودي او رؤيت نمود. انسان كريم، با كمك معرفت، تقوا و عمل صالح تا كامل شدن پيش مي‌رود و قادر است آينه‌ي تمام نماي اسماء و صفات الهي شود. كليد واژه‌ها: جلوه‌هاي جود، جلوه‌هاي كرم، انسان، قرآن، صحيفه سجّاديه.