پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

قرآن همه انسان‌هارا در معرض خسران و زيان معرفي مي‌فرمايد. شناخت رابطه خسران و شقاوت در قرآن به افراد كمك مي‌كند تا با دقت در زندگي خود به اصلاح رفتار خود بپردازد و به سعادت ابدي نائل شود. هدف از اين تحقيق آشنايي با مفهوم خسران نفس در قرآن و همين طور عوامل و آثار خسران نفس در قرآن است. از آنجا كه خسران نفس با سرنوشت انسان ارتباط دارد و آدمي را به زيان‌هاي دنيوي و اخروي زيادي مبتلا مي‌كند و قرآن نيز به اين موضوع درآيات بسياري توجه نموده است، لازم است با بررسي كاربردهاي خسران نفس در قرآن، به مفهوم شناسي آن از ديدگاه قرآن پرداخته شود و عوامل مختلف خسران نفس و پيامدهاي دنيوي و اخروي آن روشن شود. در اين تحقيق كه به روش توصيفي تحليلي انجام گرفته بيانگر اين است كه خسران نفس در قران به معناي از كف دادن اصل هستي و وجود انسان، كتمان حق، ظلم، افتراء، ضلالت نفس و تزلزل در بندگي خدا و نداشتن ايمان و عمل صالح است. در زمينه عوامل خسران نفس نيز عواملِ معرفتي چون جهل و سفاهت، غفلت، تزلزل در ايمان، عجب، شرك و حسد كه از ناحيه شناخت آدمي موجب خسران نفس شده و اموري همچون پذيرش شيطان و دنيا طلبي به عنوان عوامل عاطفي خسران نفس بوده و اموري همچون اهانت به پدر و مادر، باطل گرايي و تكذيب و كفر به اسلام، و آخرت رفتارهايي هستند كه عامل خسران نفس مي‌باشند. خسران نفس در دنيا و آخرت آثار زيانباري دارد كه در دنيا موجب مي‌شود، خاسران حسرتِ به نتيجه نرسيدن افكار و منوياتشان را بخورند و از انجام كارهاي خود در دنيا دچار ندامت و پشيماني ‌شوند و در آخرت نيز به جهت دوري از رحمت خداوند گرفتار حسرت شده و در آن روزي كه هيچ عذري پذيرفته نيست، درخواست شفاعت و بازگشت به دنيا جهت جبران اعمالشان ‌كنند كه هيچ سودي براي آن‌ها نخواهد داشت. و همه اعمال آنها در آخرت حبط خواهدشد.