پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

يكي از اصول زيربنايي علم اخلاق كه هدف از ارسال رسل و انزال كتب و تعليم وتربيت ميباشد، اصل تغيير اخلاق ميباشد. اهميت اين اصل به اندازهاي است كه بدون آن موارد ذكر شده عبث و بيهوده است و شرط تحقق يافتن كمال انساني در گرو آن مي باشد. از طرفي محقق شدن اين شرط يعني تغيير يافتن اخلاق و رشد و كمال انساني بر اساس عواملي مي باشد كه پرداختن به آنها داراي اهميت و ضرورت مي باشد. همچنين در اين مسير موانعي وجود دارد كه شناخت آنها موجب تسريع و آساني مسير مي شود. البته با وجود اين جايگاه و اين اهميت براي موضوع ذكر شده علما ي اخلاق نيز به طور كلي به بحث تغيير پذيري اخلاق پرداخته اند. برخي از ايشان قائل به تغيير پذيري و بعض ديگر قائل به تغيير ناپذيري و برخي هم قائل به تفصيل بين اين دو هستند، به اين معنا كه برخي صفات تغيير پذير و برخي تغيير ناپذيرند. همچنين در برخي از كتب اخلاقي به طور مختصر به عوامل و موانع تغيير اخلاق پرداخته شده است. تغيير در اخلاق هم تكاملي و در جهت مثبت و هم تنازلي و درجهت منفي است، كه البته تحقيق حاضر به جهت تكاملي و مثبت آن پرداخته است. از اين جهت، تغيير اخلاق و رفتار هم به معناي ايجاد صفت و يا رفتار مثبت و هم به معناي تبديل صفت ويا رفتاري به صفت ورفتار ديگر وهم به معناي تقويت و تعالي صفت ورفتار موجود و از حال به ملكه تبديل شدن آن ميباشد. از طرفي عوامل و موانعي در اين تغيير دخيل واثر گذار است كه يا مستقيم در اين تغيير اثر گذار است مثل عوامل و موانع دروني و يا غير مستقيم و از طريق جسم در اين تغيير اثر گذار است. مثل عوامل و موانع بيروني. هدف تحقيق حاضر، بررسي و پرداختن به اين عوامل وموانع از منظر اسلام است كه در آن به آيات و روايات دراين باب و نظريات علماي اخلاق پرداخته ميشود.