پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

تاريخمندي قرآن كريم عبارت از زايش در شرايط تاريخي، زماني، مكاني، فرهنگي و انساني عصر نزول است. كساني كه قرآن را امري تاريخمند ميشناسند، آن را در محيط فرهنگي زمان نزول خلاصه نموده و كارايي آن را در همان وهله زماني تعريف ميكنند. در واقع اين ضرورت نويسنده را به واكاوي اين موضوع واداشته كه پذيرش تاريخمندي قرآن متحمل پيامدهايي از قبيل محدود كردن قرآن به عصر نزول عدم انسجام متن قرآن، ناديده گرفتن پديده وحي، قرائتهاي نامتعارف از فهم قرآن، كنار زدن برخي معارف قرآني و... است. حاصل تحليل پيامدها ناديده گرفتن هدف نزول قرآن (هدايت بشر) است. همچنين متن قرآن براي خوانش در عصر معاصر در يك نظام ادبي حاصل از نشانهها محصور شود. نويسنده با روشي توصيفي_تحليلي در طي سه فصل به بررسي زواياي مختلف موضوع فرهنگ زمانه و تاريخمندي قرآن كريم از منظر ابوزيد پرداخته و پس از بيان كلياتي، در فصل دوم به رابطه تاريخمندي قرآن و فرهنگ زمانه از منظر آيات شريفه و پاسخ به شبهات مصداقي در اين زمينه پرداخته و در فصل سوم، ديدگاه كلي ابوزيد و استدلالات او را مورد كنكاش قرار داده و به نحوي تفصيلي بدان پاسخ گفته است و در نهايت، نتيجه حاصل از تحقيق اين است كه تاثيرپذيري قرآن از فرهنگ عصر نزول مردود است؛ زيرا روريايي اسلام با فرهنگ، آداب و رسوم عربهاي زمان نزول، نه يك رويايي انفعالي، بلكه مواجههاي فعال بوده است و در حقيقت قرآن نبود كه از فرهنگ زمانه تاثير گرفت، بلكه فرهنگ زمانه بود كه از آموزههاي حكيمانه قرآني تاثير مثبت پذيرفت.