پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

ابوالقاسم ميرفندرسكي حكيم بزرگ مكتب فلسفي اصفهان و فيلسوف شيعه اماميه قرن دهم و يازدهم در دوره صفويه است. از مهمترين آثار وي «رساله صناعيه»، «قصيده يائيه»، «رساله حركت»، «رساله تشكيك»، «رساله در كيميا» و «شرح جوگ باسشت» است. سفرهاي بسيار ميرفندرسكي به هند و آشنايي او با حكمت هندي سرآغاز تعامل و تطبيق ميان حكمت اسلامي و حكمت و عرفان شرقي هند شده ¬است. در رابطه با مشرب فلسفي ميرفندرسكي؛ او حكيمي داراي ذوق اشراقي است و اگرچه در برخي آثارش رويكرد و روش استدلال مشائي دارد ولي در عين¬حال به دستاوردهاي اشراقي نيز توجه نشان داده¬است. تبيين حكمت مبتني بر تعاليم شيعي، مفهوم گسترده و خاص صناعت در رساله صناعيه و حكمت و عرفان تطبيقي در پيوند عرفان اسلامي و هندويي، حكمت عملي و انديشه سياسي، تطابق عالم صغير(انسان) و عالم كبير(جهان) از مهم¬ترين انديشه¬هاي اوست. ايجاد حوزه فلسفي و شبكه علمي شاگردان در مكتب فلسفي اصفهان، گسترش حكمت و عرفان مبتني بر آموزه¬هاي شيعي از پيامدهاي نگرش فلسفي حكيم ميرفندرسكي است كه مي¬تواند الگويي براي تحقق تمدن نوين اسلامي باشد. در اين نوشتار نگرش فلسفي، انديشه¬ها و مباني حكمي حكيم ميرفندرسكي در ابعاد هستي-شناختي، معرفت¬شناختي و انسان¬شناختي از ميان كتاب¬ها و آثار ايشان به روش توصيفي تحليلي و با مطالعات كتابخانه¬اي بررسي شده¬است.