پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

قرآن كريم كتابي فرابشري است كه آميخته با آرايه¬هاي ادبي و صنايع بلاغي فراواني است. تشخيص اين صنايع بلاغي به آساني صورت نمي¬گيرد و نياز به تبحّر خاصي دارد. صاحب تفسير الميزان علامه طباطبائي«رحمه الله عليه» علاوه بر تفسير قرآن، به استخراج صنايع بلاغي پرداخته است و چه بسا در بعضي آيات از طريق اين صنايع به برخي شبهات نيز پاسخ داده¬اند. پژوهش حاضر با بهره¬گيري از منابع كتابخانه¬اي و با روش توصيفي- تبييني در تلاش است تا آرايه¬هاي ادبي سوره¬هاي كهف، مريم و طه در تفسير الميزان را بدست آورد و با استمداد از نظرات علامه به توصيف و تبيين آرايه¬هاي ادبي بپردازد. از جمله نتايج حاصله اين است كه، شواهدي براي آرايه¬هاي ادبي علم معاني كه عبارت¬اند از: معاني خبر و انشاء، احوال مسند و مسند اليه، اطلاق و تقييد،احوال متعلقات فعل، قصر، وصل و فصل، ايجاز و اطناب در سورههاي كهف، مريم و طه وجود دارد. همچنين شواهدي براي برخي آرايه¬هاي ادبي علم بيان كه عبارت-اند از: تشبيه، مجاز، استعاره و كنايه در سورههاي مذكور وجود دارد. ادله و شواهدي بر وجود دو آرايه¬ي ادبي علم بديع يعني استخدام و لف و نشر در اين سوره¬ها وجود دارد. بديهي است تبيين آرايه¬هاي ادبي قرآن جايگاه ويژه¬اي در تفسير قرآن داشته و تأثير به سزايي در فهم و درك عميق¬تر و بهتر از معاني بلند قرآن دارد.