پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

مطالعه تطبيقي در موضوعات قرآني از جمله مطالعات سودمند جهت ارزيابي و شناخت نقاط قوت جريانهاي فكري و همچنين شناخت ضعفها و كاستيهاي اين جريانهاست. جايگاه مهم اين نوع مطالعات در حوزهي مباحث تفسيري و كلامي فراتر از يافتن نكات مثبت و يا نارساييها انديشه هاي مختلف زمينه اي مساعد جهت تقريب مذاهب و جريان هاي فكري است از اين رو در اين پژوهش، توسل به عنوان يكي از مسائل مهم و مورد گفتگو ميان شيعه و اهل تسنن بر اساس ديدگاه علامه طباطبايي (ره) و رشيدرضا تحليل گرديده است. اين موضوع صرف نظر از منابع كلامي، در تفاسير متعددي قابل بررسي مي باشد؛ ولي به هر حال، با توجه به جايگاه مؤثر اين دو مفسر در ميان قرآن پژوهان متأخر، تحليل هاي ايشان در اين پژوهش مورد توجه قرار گرفته است. شناخت توسل صحيح از غير صحيح و نيز تمايز توسل مشروع از غير مشروع هدفي است كه اين رساله در پي آن بوده تا از اين طريق، ابهامات موجود در اين موضوع برطرف گردد. در اين ميان، بررسي دو ديدگاه بيانگر نوعي همگرائي در اصل توسل و جواز توسل به اسماء و صفات خداوند و نيز مشروع دانستن توسلِ به معارف قرآن و اعمال صالح و در نهايت پذيرش حقانيت توسل به دعا و شفاعت پيامبراكرم (ص) در زمان حيات و روز قيامت ميباشد. علامه طباطبايي توسل به دعاي اولياء و انبياء و صالحان در عالم پس از مرگ يعني برزخ و نيز توسل به ذات ايشان را مي پذيرد و آن را مساوي توحيد دانسته و بر آن استدلال مي كند؛ اما در مقابل، رشيد رضا نه تنها به ردّ توسلات مذكور مي پردازد؛ بلكه آن را نوعي شرك و خروج از دين دانسته و آيات و روايات را مؤيد انديشه خود مي پندارد