پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

به باور قلبي نسبت به آن چيزي كه پيامبر خاتم (ص) آورده است ايمان مي‌گويند. براي محقق شدن ايمان بايد نسبت به متعلقات آن، اعم از اصول و فروع دين پايبند بود. يكي از فروعات دين دوستي با اهل حق و دشمني با اهل باطل است. برخي گمان مي‌كنند كه مي‌توانند نسبت به فروع دين سهل‌انگاري كنند؛ در حالي كه «تولي و تبري» با هر يك از «مراتب ايمان» ارتباط بسيار تنگاتنگي دارد. طبق روايات ايمان سه مرتبه قلبي، زباني و عملي دارد. ايمان قلبي شرط تحقق ايمان اوليه است. علامه طباطبايي معتقد است كه ايمان امري قلبي است و اقرا زباني و عمل به متعلق آن در تحقق آن شرط نيست. بنابراين با تصديق قلبي، ايمان محقق شده و اقرار زباني و عمل به اركان؛ باعث افزايش آن مي‌شود. مهم‌ترين مصداق تولي و تبري دوستي با اهل‌بيت پيامبر(ص) و پذيرش ولايت آنان و دشمني با دشمنان ايشان است. بنابراين از باب قاعده سنخيت روحي بين محب و محبوب، مي‌توان تأثيري مستقيم و دو سويه ميان تولي و تبري با مراتب سه‌گانه ايمان قائل شد. بدين ترتيب كه: 1- تولي و تبري باعث نفوذ و تثبيت ايمان در قلب شده و ايمان قلبي نيز باعث بروز تولي و تبري مي‌شود. 2- تولي و تبري باعث بروز لساني ايمان شده و ايمان لساني هم به تقويت آن كمك مي‌كند. 3- تولي و تبري باعث رفتارهاي مومنانه شده و ايمان عملي نيز به ترويج تولي و تبري كمك مي‌كند. همچنين زيادت و نقصان در هر يك، زيادت و نقصان را در ديگري به دنبال دارد.و جلوه‌هاي تولي و تبري در هر مرتبه عين ايمان در همان مرتبه است مانند صلوات و مدح معصومين (ع) به عنوان جلوه «لساني تولي» كه عين «ايمان لساني» است.روايات تولي و تبري را شرط حصول و قبول و تكامل ايمان مي‌دانند.