پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

انتقام از مهمترين مفاهيمي هست كه نه تنها دو روي پسنديده و نكوهيده دارد بلكه هم در مورد خداوند و هم در مورد بشر كاربرد دارد. در فرهنگ قرآني و اسلامي، يكي از نام اسماء خداوند، منتقم است و خداوند برخي را به علل و عواملي در همين دنيا و يا آخرت به انتقام مي گيرد. در حقيقت، انتقام از سوي خداوند است و اين نشان دهنده آن است كه اگر برخي از صفات و رفتارها نسبت به آدمي زشت و نكوهيده است اما درباره خداوند امري پسنديده و كمالي است. لذا مهمترين پرسش هاي مطرح شده در اين تحقيق عبارتند از اينكه: مباني مشروعيت انتقام چيست؟ اقسام انتقام وآثار اجراي آن چيست؟ و در چه مواردي عدم اجراي انتقام جايز است؟ در پاسخ به اين پرسش ها بايد گفت: مواردي همچون جواز دفاع مشروع، تاييد دفاع مشروع در دين ودستور به اعمال آن در برخي موارد، ذوانتقام بودن خدا بر اساس قرآن وروايات وآثار مثبت إعمال آن به خوبي مشروعيت اصل انتقام را ثابت مي كند.علاوه بر اين انتقام به طور كلي به دو قسم انتقام خدا از بشر وانتقام بشر از بشرتقسيم مي شود و در فو ايدي همچون اجراي عدالت، تنبيه مجرمان، تشفي خاطر مظلوم وغيره دارد. و در صورتي كه عفو، صلح وتوبه بر اساس حكمت و مصالح اسلام و مسلمين باشد سقوط انتقام جايز است. براي اثبات اين فرضيات با بهره گيري از روش توصيفي تحليلي و رجوع به منابع ديني بويژه كتب تفسير بهره برداري شده است.