پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

از موضوعات اساسي فقه و قانون، خانواده و بحث حضانت اطفال است. حضانت، نگهداري و تربيت مادي و معنوي طفل است كه فقه و قانون ضمانت هايي در اجراي اين حق و تكليف دارند. در نتيجه بررسي نظرات فقها و ادله ايشان مي توان بيان داشت نظر مشهور آنكه حضانت نسبت به مادر حق و در مورد پدر، هم حق و هم تكليف است كه مادر حق دارد پسر را تا دو سالگي و دختر را تا 7 سالگي حضانت نمايد. در صورت فوت يكي از ابوين ديگري اين مهم را بر عهده مي گيرد و در فوت هر دو جد پدري و سپس از قاعده الاقرب فالاقرب يا ارث بري استفاده مي شود، فقها مومنين و حاكم را مسئول اطفال سر راهي و بي سرپرست مي دانند. هزينه هاي حضانت و نفقه طفل اگر مالي داشت از آن برداشته مي شود و در غير آن بر عهده ولي، مادر يا وصي و ... است. مادر و پدر مي توانند طفل خويش را در زمان حضانت ملاقات نمايند. عوامل مختلف سقوط حضانت نيز اهرم ضمانت اجرايي هستند. اما بيان ضمانت هاي اجرايي دنيوي و اخروي و تذكر به ابوين و آحاد مومنين و عموم مردم و نهايتاً حاكم اسلامي، عصاره اي كامل از انواع ضمانتهاي اجرايي فقهي در باب حضانت هستند. اما قانونگذار جمهوري اسلامي حضانت را حق و تكليف ابوين مي داند. قانونگذار با مبنا قرار دادن نظرات فقهاي اماميه ضمانت هاي اجرايي حقوقيِ الزام به تكليف و پرداخت هزينه هاي طفل و ضمانت هاي كيفريِ جزاي نقدي، حبس و شلاق را بنابر مقتضاي عمل پيش بيني كرده است. اين پژوهش به روش توصيفي- تحليلي و با تطبيق ديدگاههاي فقها و قانونگذار جمهوري اسلامي ايران و با هدف آگاهي از ضمانت هاي اجراي فقهي و قانوني در باب حضانت اطفال، بنابر تحقيقات كتابخانه اي مي باشد؛ فلذا به بررسي ديدگاه هاي فقهي و ادله ايشان و بيان قانون در باب نصب حاضن و وظايف وي و ضمانت هاي مختلف اجرايي براي هركدام و تطبيق نظرات پرداخته مي شود.