پایگاه معاونت پژوهش حوزه های علمیه خواهران سراسر کشور

در مكتب پر فروغ اسلام، نهاد خانواده به عنوان يك جامعۀ كوچك ولي مؤثر بر جامعۀ بزرگ انساني كه در ابتدا با اعضاي اصلي زن و شوهر تشكيل مي‏شود وظايفي دو جانبه بر عهدۀ آنها نهاده شده و با شناخت درست و كامل حقوق متقابل مي‏تواند خانواده‏اي مستحكم بنا شود و با ايجاد روابط سازنده و سالم بين اعضا، همانند انسان‏هايي موفق، بانشاط و كاردان و كارآفرين و مؤثر كه در همۀ ابعاد انساني، عقيدتي و فرهنگي و اقتصادي و سياسي رشد كرده و در خط مقدّم فكري و علمي و عملي به تعالي رسيده و در جامعه نقش‏‏آفريني كند. پژوهش حاضر، با توجه به قداستي كه قرآن كريم در مورد پيوند زن و شوهر قائل است و از آن به «ميثاق غليظ» تعبير شده، زن و شوهر وظايف و حقوق مشتركي نسبت به هم پيدا مي‏كنند. حق خدا ادا نمي‏شود، مگر آنگاه كه حقوق همديگر را نيكو ادا كنند و بكوشند كه حدود الهي را حفظ كنند و در آنچه كه موجب كراهت و بي‏ميلي ديگري است گامي برندارند. البته بخشي از اين حقوق و تكاليف به امور مالي و بخش ديگر به امور غير مالي و حمايت‏هاي امنيتي و حيثيتي مربوط مي‏شود؛ و شكي نيست كه زندگي تنها بر اساس رياست‏طلبي و امر و نهي‏هاي قانوني پابرجا نمي‏ماند، بلكه آنچه اساسي و زير بنايي است تفاهم و گذشت مي‏باشد. در حقوق اسلامي، دربارۀ تقسيم وظايف زوجين تفاوت‏هايي ديده مي‏شود كه نه تنها خاستگاه تبعيض ندارد، بلكه در نظام قانون‏‏گذاري اسلام با دقت و تيزبيني شريعت كاملاً بر پايۀ عدالت، رأفت و رحمت است و قابليت تأمل و توجيه عقلايي دارد و خود بيانگر وجود تناسب بين حدود الهي و فطرت انساني است. تحقيق پيش‏رو با مطالعۀ آيات و روايات و مرور كتب تربيتي با محوريت بحث حقوق همسران و وظايف مشترك آنان انجام شده است. نگارنده در اين تحقيق بر آن است تا ميزان بالاي تأثيرگذاري اعضاي خانواده بر يكديگر را با عمل به وظايف اخلاقي و حقوقي خود از منظر تفكر اسلامي مورد ارزيابي قرار دهد. تا ضمن بيان خاستگاه قوانين و جايگاه اخلاق، امنيت و حيثيت انساني زن و مرد و فرزندان در خانواده را تبيين كند و بازتاب آن را در جامعه مورد واكاوي بيشتر قرار دهد.